Σε μία εποχή αποξένωσης κι εμπάθειας
Σ’ έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει αποκαλύπτοντας το πιο σκληρό του πρόσωπο. Σε μια κοινωνία γεμάτη αλαζονεία, διαφθορά, μίσος και ιδιοτέλεια. Ανάμεσα σ’ εμένα κι εσένα, σε γνωστούς και ξένους, εγώ εξακολουθώ να ελπίζω στο «καλό» των ανθρώπων. Ίσως γιατί είμαι ρομαντική, ευαίσθητη ή ονειροπαρμένη – για όλους τους σοβαροφανείς εκεί έξω. Ίσως γιατί πιστεύω ακόμα στα μηνύματα γεμάτα αγάπη, στην ομορφιά μιας κάποιας άνοιξης, στις γεμάτες στοργή ανάσες, στις σφιχτές αγκαλιές και σε δυο ζευγάρια παιδικά μάτια.
Απορροφημένοι καθώς είμαστε, σ’ ένα διαρκές πεδίο μάχης κι εξουσίας, λησμονούμε τις αρετές που βρίσκονται εγκλωβισμένες μέσα μας. Η αγάπη, η υπομονή, η δικαιοσύνη, η ταπεινοφροσύνη, είναι έτοιμες να μας προσφέρουν απλόχερα τα αγαθά τους. Ανάμεσά τους η καλοσύνη. Μία λέξη, μία ανεκτίμητη δύναμη, κι ένα ολόκληρο μεγαλείο, συνοδεύουν το όνομά της. Τόσοι και τόσοι σπουδαίοι άνθρωποι, έχουν καταναλώσει φαιά ουσία για να την αναδείξουν και να την καθίσουν στο θρόνο που της αρμόζει. Όμορφη, αυτούσια, ολοτελής κι αδιαμφισβήτητα μοναδική, η καλοσύνη περικλείει έναν τεράστιο θησαυρό ψυχικής πληρότητας κι αλληλεγγύης.
Μία φράση του μεγάλου ποιητή Σοφοκλή, με ώθησε στο να την αναζητήσω και να εξάρω κι εγώ αυτόν τον «ήλιο» – όπως τη χαρακτηρίζει ο Βίκτωρ Ουγκώ. «Η καλοσύνη γεννά πάντα μόνο καλοσύνη», λέει ο Σοφοκλής.
Ψιθυριστά οφείλουμε να μιλάμε για εκείνη. Οι φωνές, οι κραυγές και οι εντάσεις, νοθεύουν τη δύναμή της. Εκείνη είναι δυνατή μέσα από τη σιωπηλή ύπαρξή της. Δε χρειάζεται πανηγυρικές εισόδους, ούτε βαρύγδουπες δηλώσεις. Θέλει κάθε προσφορά που γίνεται στο όνομά της, να παραμένει ανώνυμη. Χωρίς κομπασμούς και συμφέροντα. Χωρίς υπερφίαλες αναδείξεις του «εγώ». Κάθε φορά που την κρατάμε πολύτιμη κι εύθραυστη στα χέρια μας, προσφέροντάς την απλόχερα σ’ ένα συνάνθρωπό μας, εκείνη γίνεται όλο και πιο δυνατή. Φοράει το πιο όμορφο χαμόγελό της και ξαφνικά φωτίζεται όλος ο κόσμος. Ο κόσμος του απόλυτου εγωκεντρισμού, της ολοένα αυξανόμενης διαπλοκής, της θυματοποίησης των «καλών» και της εμπορευματοποίησης των συναισθημάτων, γίνεται ένας κόσμος φιλανθρωπίας και αλτρουισμού, με μία μόνο πράξη καλοσύνης.
Ίσως εκεί να βρίσκεται το νόημα των όσων λέει ο Σοφοκλής. Στη δύναμη που έχει η καλοσύνη να μετατρέπει σε χρυσό οτιδήποτε αγγίζει. Στην ικανότητά της να αναγεννιέται κι όχι να αναλώνεται. Αποτελεί μία αλυσίδα αλληλένδετων γεγονότων, όπου κάθε καλή πράξη, παρασέρνει μία επόμενη ακόμα καλύτερη. Μία αλυσίδα, όπου κάθε κρίκος είναι φτιαγμένος από αγάπη κι οτιδήποτε γίνεται με αγάπη είναι ισχυρότερο κι από το μεγαλύτερο «κακό».
Φοβόμαστε να μη θεωρηθούμε θύματα «της καλής μας καρδιάς». Προσφέρουμε, περιμένοντας να μας προσφερθεί. Ιδιοτελείς πράξεις ανθρωπιστικής προσφοράς, περιμένοντας πάντα ανταλλάγματα. Κι αν δεν έρθουν; Απαρνιόμαστε κάθε μελλοντική πράξη καλοσύνης. Γινόμαστε σκληροί, απόλυτοι και ατομικιστές.
Τα δώρα της καλοσύνης δεν είναι υλικά. Δεν έχουν καν υλική υπόσταση. Δεν μπορείς να τα δεις, ούτε να τ’ αγγίξεις. Δεν εξαγοράζονται με χρήματα και συμφέροντα. Δεν πληρώνουν κανέναν εγωισμό και δεν ικανοποιούν καμία φιλοδοξία. Μπορείς όμως να τα νιώσεις. Μπορείς να νιώσεις τον εσωτερικό σου κόσμο να γίνεται ομορφότερος και να ακτινοβολεί στο πρόσωπό σου. Μπορείς να νιώσεις την καρδιά σου να πλημμυρίζει από ηρεμία, ευσυνειδησία και πληρότητα. Η μεγαλύτερη ανταμοιβή για την καλοσύνη που προσφέρεις, είναι η δύναμη που θα σου επιστραφεί για να κάνεις μία ακόμα καλή πράξη.
Ακούς «καλή πράξη» και νομίζεις ότι καλείσαι να γκρεμίσεις κάτι και να το χτίσεις από την αρχή. Να δωρίσεις όλα τα υπάρχοντά σου και να ζήσεις σαν φτωχός. Να συμμετέχεις στους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα» και να γίνεις δωρητής οργάνων. Ναι, όλα αυτά είναι καλές, πολύ καλές πράξεις. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Η καλοσύνη βρίσκεται ακόμα και στα πιο απλά.
Σε μία «Καλημέρα» στο γείτονά σου, στην παραχώρηση της θέσης στο λεωφορείο σ’ έναν ηλικιωμένο, σ’ ένα χέρι βοηθείας σε κάποιον που δεν πιστεύει στο δικό σου Θεό, δε μιλάει τη γλώσσα σου, δεν έχει το χρώμα σου κι εσύ του χαρίζεις ένα κομμάτι της καρδιάς σου.
Η καλοσύνη γεννά πάντα μόνο καλοσύνη, γιατί εσύ γίνεσαι πλουσιότερος βλέποντας το καλό που έχεις προσφέρει, να επεκτείνεται, να ισχυροποιείται και να θρονιάζεται στις ψυχές κι άλλων ανθρώπων. Γιατί κάθε δημιούργημά της, μόνο καλό μπορεί να κάνει. Γιατί αυτό το «καλό», βρίσκεται σε κάθε χαμόγελο ελπίδας, σε κάθε αγκαλιά παρηγοριάς, σε κάθε βλέμμα συμπαράστασης.
Η καλοσύνη γεννά πάντα μόνο καλοσύνη, γιατί οι καρποί της είναι απαλλαγμένοι από το φθόνο, τη ζήλια και το μίσος. Γιατί σου μαθαίνει ν’ αγαπάς τον εαυτό σου. Να σέβεσαι και να εκτιμάς το «καλό» μέσα σου. Να το αναδεικνύεις, να το προσφέρεις κι αυτό να σου κλείνει χαμογελαστά το μάτι.
Η καλοσύνη γεννά πάντα μόνο καλοσύνη, γιατί προσφέρει ψυχική ηρεμία σ’ εσένα που τη χαρίζεις κι ελπίδα σε εκείνον που τη δέχεται. Ελπίδα ότι αυτός ο κόσμος είναι καλός και με τη δική του καλοσύνη, τη δική σου, τη δική μου, τη δική μας, θα γίνει καλύτερος.
Η καλοσύνη είναι Κυρία, καρδιά μου. Δεν επαιτεί και δεν απαιτεί την προσοχή σου. Δε ζητιανεύει τα λόγια και τις πράξεις σου.
Να είσαι σίγουρος όμως, ότι ανταμείβει τη συμπόρευσή σου μαζί της. Μην προσπαθείς να τη βρεις. Εκείνη είναι ήδη μέσα σου. Αρκεί να κλείσεις τα μάτια σου και να την αφήσεις να σου μιλήσει.
Η καλοσύνη γεννά πάντα μόνο καλοσύνη, γιατί εσύ κι εγώ, πιστεύουμε ακόμη στο καλό των ανθρώπων.
Πιστεύουμε. Έτσι δεν είναι;
Της Ελένης Μαρκοπούλου
