Λίγο πριν κλείσουν οι κάλπες για τις εθνικές εκλογές 2023, ο διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών και πολιτικός αναλυτής Παναγιώτης Σταθόπουλος, εξηγεί το σύστημα της απλής αναλογικής συγκριτικά με την ενισχυμένη.
Μιλώντας στον «μαραθώνιο» ενημέρωσης που πραγματοποιεί η ΕΡΤ, ο κ. Σταθόπουλος τόνισε ότι, τεχνικά, η διαφορά είναι απλούστατη, καθώς το βασικό είναι ότι ο εκλογικός νόμος προβλέπει ότι στο σύνολο των ψήφων (…) γίνεται μια αναλογική κατανομή μεταξύ των κομμάτων που υπερβαίνουν το 3% των εδρών.
Αντίθετα, στο σύστημα του μπόνους, δηλαδή στην ενισχυμένη αναλογική, προβλέπεται ότι εφόσον το κόμμα που προηγείται με τις περισσότερες ψήφους, βρίσκεται πάνω από το 25%, δικαιούται ένα μπόνους εδρών, στο οποίο για κάθε μισή ποσοστιαία μονάδα προστίθεται μία έδρα και ούτω καθ’ εξής.
«Στοπ» μπαίνει στο 40%, που το μπόνους έχει ξεκινήσει από 20 έδρες και έχει φτάσει τις 40. Σύμφωνα με τον κ. Σταθόπουλο, εκεί σταματάει η πριμοδότηση γιατί δεν έχει νόημα να συνεχίσει περαιτέρω, καθώς από το 40% και πάνω δημιουργείται έτσι κι αλλιώς κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Από το 1989 έχει να εφαρμοστεί απλή αναλογική στις εκλογές
Ο πολιτικός αναλυτής προχώρησε σε παραδείγματα ώστε να γίνει κατανοητό πώς κατανέμονται οι έδρες, μιας και η απλή αναλογική έχει να εφαρμοστεί από το 1989.
«Η τεχνική του εκλογικού νόμου με τον οποίο θα κληρωθούν οι έδρες σε εκλογικές περιφέρειες είναι ίδια είτε είναι η αναλογική είτε είναι ο νόμος του μπόνους. Για την ακρίβεια, κάτι που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι η Ελλάδα από το 1844 μέχρι το 2004 που έκανε εκλογές, πάντα έδινε έδρες σύμφωνα με το άθροισμα ανά εκλογική περιφέρεια.», διευκρίνισε ενώ πρόσθεσε:
«Η διαφορά είναι η εξής: η απόλυτη αναλογική με την κυριολεξία του όρου, όπως ξέρουμε στα εργατικά σωματεία, στις φοιτητικές εκλογές, η απλή αναλογική που εφαρμόζεται διαρκώς και παντού στην Ελλάδα – δηλαδή το εκλογικό μέτρο και μετά τα υπόλοιπα των ψήφων – εφαρμόζεται μόνο στις τριεδρικές περιφέρειες και στις διεδρικές αλλά όχι σε μονοεδρικές (…) Όποιος έχει έστω και μία ψήφο παραπάνω, παίρνει την έδρα».
«Στις τριεδρικές το ίδιο, που επίσης πρακτικά σημαίνει ότι τα τρία πρώτα κόμματα θα πάρουν από μία έδρα το καθένα. Οι εξαιρέσεις είναι σπάνιες, είναι δύσκολο να συμβούν ποσοτικά, αριθμητικά. Είχε συμβεί την προηγούμενη φορά στη Λακωνία. Η Νέα Δημοκρατία πήρε δύο έδρες και το τρίτο κόμμα δεν πήρε έδρα. (…)
Από τις τετραεδρικές και πάνω γίνεται η λεγόμενη πανελλήνια συγκριτική κατανομή, η οποία έχει ως εξής:
Θα γίνει η πρώτη κατανομή σε κάθε μία από τις εκλογικές περιφέρειες, σύμφωνα με το εκλογικό της μέτρο, όπως προβλέπει κανονικά η αναλογική, αλλά στη συνέχεια δεν μπαίνουμε στα υπόλοιπα της κάθε εκλογικής περιφέρειας ξεχωριστά, αλλά μπαίνουμε ανά κόμμα στα υπόλοιπα του συνόλου της χώρας, ξεκινώντας από το κόμμα που έχει το μικρότερο εκλογικό ποσοστό», εξηγεί ο κ. Σταθόπουλος.
Σταθόπουλος: Η απλή αναλογική δεν είναι τεχνικά σωστό σύστημα
«Δεν είναι ευτυχής συγκυρία. Δεν είναι τεχνικά σωστό σύστημα και το πολιτικό μας σύστημα θα πρέπει να ασχοληθεί και να το διορθώσει» είπε χαρακτηριστικά, σχολιάζοντας την απλή αναλογική.
Εξήγησε ότι «αν το πρώτο κόμμα που παίρνει 40% σε μια εκλογική περιφέρεια και το δεύτερο κόμμα έχει 20%, αν δεν έχει 40% και πάρει 39,5% θα μείνει με έναν βουλευτή, ενώ το 20% μπορεί υπό προϋποθέσεις να βγάλει και δύο έδρες».
Σχετικά με το πού προσμετράται η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού, ο κ. Σταθόπουλος ανέφερε: «Προσμετράται αποκλειστικά στο σύνολο της χώρας. Στο σύνολο των ψήφων που επικράτειας, που θα δώσουν τις έδρες έτσι κι αλλιώς στα κόμματα. Αλλά και στην πράξη, προσμετρώνται στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας».
