3 λόγοι γιατί πρέπει να λες Άτομα με Αναπηρία και όχι άτομα με ειδικές ανάγκες!
- Γιατί τα άτομα με αναπηρία το προτιμούν.
Αυτός από μονός του θα έπρεπε να είναι ο ένας και μοναδικός λόγος που χρειάζεσαι. Γονείς παιδιών με σύνδρομο Down είχαν ξεκινήσει μια καμπάνια ώστε να σταματήσει ο χαρακτηρισμός καθυστερημένο για τα παιδιά τους. Ανεξάρτητα με το ποιο είναι το νόημα ή πως μπορεί να το εννοεί κάποιος. Ζήτησαν από όλους να σταματήσουν να διαδίδουν τη λέξη, που μόνο προσβλητική ακούγεται, όπως και να την εκφέρεις.
Ενήλικες με αναπηρίες ζητούν επίσης να χρησιμοποιείς τη λέξη αναπηρία και όχι ειδικές ανάγκες όταν αναφέρεσαι στην αναπηρία. Οι άνθρωποι με αναπηρίες θα έπρεπε να ελέγχουν και να αποφασίζουν τη συζήτηση γύρω από τις αναπηρίες τους. Όπως και τη γλώσσα, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται για να την χαρακτηρίσει. Όχι οι γονείς τους.
Το παιδί με φάσμα αυτισμού, με σύνδρομο Down, με εγκεφαλική παράλυση, με κώφωση, με δυσλεξία, με τύφλωση, με μυϊκή δυστροφία θεωρείται ένα παιδί με αναπηρία. Σε αυτές και σε ακόμα περισσότερες καταστάσεις, τα άτομα που ανήκουν σε αυτές τις κοινότητες ομάδων, αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως ανάπηροι. Στην πλειοψηφία τους αν τους ρωτήσεις ή αν μιλήσεις μαζί τους, θα σου πουν φτάνει. Φτάνει με τις λέξεις καθυστερημένο και ειδική ανάγκη!
- Ο όρος ειδικές ανάγκες, σαν εκπαιδευτικός όρος είναι απαρχαιωμένος.
Πολλοί νομίζουν πως με την ανάλογη ορολογία θα γίνουν πιο σαφείς περί του φαινομένου της αναπηρίας. Ότι έτσι θα εξηγήσουν καλύτερα μια κατάσταση ενός ατόμου με συγκεκριμένες μαθησιακές δυσκολίες.
Λάθος! Όλα σχετίζονται με την αναπηρία. Αυτή που έχει το κάθε πρόσωπο και αυτή που περιγράφει μια συγκεκριμένη κατάσταση. Εξαρτάται από την ασθένεια του, την φυσική και νοητική κατάσταση και ποια είναι η πιθανή εξέλιξη της. Τα παιδιά που χρειάζονται ειδικά βοηθήματα εκμάθησης στο σχολείο ή τον δάσκαλο-σκιά ή να παρακολουθήσουν μαθήματα σε ειδικό σχολείο, δεν σημαίνει πως έχουν κάποιες ειδικές ανάγκες. Όπως δεν έχουν και υπερφυσικές ικανότητες, όμως αυτό είναι θέμα για άλλο άρθρο.
Το σχολείο, όπως και η κοινωνία μας, για αιώνες είναι φτιαγμένο με ένα τρόπο που αποτρέπει τα παιδιά με αναπηρία να το ακολουθήσουν. Είναι ο λάθος τρόπος που έχει στηθεί το οικοδόμημα μιας σύγχρονης κοινωνίας, χρησιμοποιώντας και ανακυκλώνοντας απαρχαιωμένους τρόπους εκμάθησης. Για όλα τα παιδιά, με ή χωρίς αναπηρία.
Αναγνωρίζουμε χρόνο με το χρόνο, πως το σύστημα πρέπει να αλλάξει. Πως δεν είμαστε όλοι ίδιοι για να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε και στα ίδια μαθήματα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Το σχολείο δεν είναι εργοστάσιο παραγωγής, να βγάζει πανομοιότυπα προϊόντα, κάθε μέρα και για πάντα.
Θα ρωτήσει κάποιος, πως θα έπρεπε να λέγεται; Αντί να αναφερόμαστε σε ειδικές ανάγκες, πολύ απλά θα μπορούσε να είναι: υπηρεσίες για μαθητές με αναπηρίες.Το λες και το εκφράζεις, ακριβώς ως έχει. Ούτε να χρυσώσουμε το χάπι, ούτε να λέμε κάτι που δεν ισχύει. Μην φοβάστε να πείτε τη λέξη αναπηρία.
- Όλες οι άλλες λέξεις μας κάνουν να το σιωπούμε ή να γινόμαστε ο περίγελος της κοινωνίας.
Άτομα με όλες τις ικανότητες, με διαφορετικές ικανότητες, υπερφυσικές ή πολυμήχανες ικανότητες. Αυτές είναι μερικές από τις ορολογίες που αθροίζονται με τον όρο ειδικές ανάγκες. Και όλες δείχνουν μια συμπεριφορά ανωτερότητας και καταδεκτικότητας από όποιον τις χρησιμοποιεί για τα άτομα με αναπηρία.
Και όλες είναι ανακριβείς, εκτός αν θέλεις να μιλήσεις για κάθε ένα άτομο ξεχωριστά σε ολόκληρο τον κόσμο. Που και πάλι, έτσι χάνεις αυτό που προσπαθούσες να κάνεις από την αρχή. Να βάλεις ταμπέλες και ταυτότητες σε ένα κομμάτι του πληθυσμού.
Οι ορολογίες αυτές δημιουργήθηκαν και καθιερώθηκαν από άτομα εκτός της αναπηρικής κοινότητας. Από άτομα που δεν γνωρίζουν τίποτα περί αναπηρίας και δεν έχουν οι ίδιοι κάποια αναπηρία. Δυστυχώς συνεχίστηκαν να χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα, κυρίως από όσους είναι εκτός. Γιατί μόνο έτσι έμαθαν να εξηγούν την αναπηρία.
Όπως όταν ακούς άνδρες να εξηγούν θέματα που αφορούν καθαρά και μόνο τη γυναίκα και τη φύση της. Όταν ακούς από λευκούς ανθρώπους να εξηγούν τη φύση, τις δυσκολίες και τη ζωή των εγχρώμων ανθρώπων. Αν δεν έχεις μπει, αν δεν έχεις ζήσει με τα παπούτσια του άλλου, πως ακριβώς μπορείς εσύ να είσαι αυτός που αποφασίζει;Αυτός που καθορίζει πως θα αποκαλείται το ένα δισεκατομμύριο ανθρώπων που ζει με κάποιου είδους αναπηρία;
Τι σημαίνει η λέξη αναπηρία;
Η λέξη αναπηρία έχει τη ρίζα της στο ρήμα “πηρώ” που σημαίνει “καθιστώ κάποιον μη ικανό, ατελή”. Πήρωσις είναι “η έλλειψη αρτιότητας, δηλ. η μερική ή ολική έλλειψη μέλους, οργάνου ή λειτουργίας”. Το “πηρώ” προέρχεται από το “πήμα” που σημαίνει πόνο, δυστυχία, πάθημα.
“Πήμα και χαρά κυκλούσιν” = Ο πόνος και η χαρά κύκλο κάνουν – Σοφοκλής
Δανειζόμενος την εξήγηση της λέξης αναπηρίας από τον Άγγελο Κουτουμάνο,( www.noesi.gr/blog/etymologia ) θέλω να κλείσω το σημερινό άρθρο. Η αναπηρία είναι μια κατάσταση που υπήρχε από καταβολής του κόσμου και θα συνεχίσει να υπάρχει όσο ζει ο άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη. Σε κάθε γλώσσα η περιγραφή της αναπηρίας στο παρελθόν είχε κυρίως αρνητικό νόημα και μια χροιά από πόνο και δυστυχία. Παρόλο που όλοι είμαστε εν δυνάμει ανάπηροι.
Η κοινωνία μας είναι αυτή που δημιουργεί τις δυσκολίες και οφείλει να τις διορθώσει. Δεν φταίει ο ανάπηρος που δεν μπορεί να ανεβεί στο λεωφορείο αλλά η ελλειπτική κατασκευή του λεωφορείου. Ας μεταμορφώσουμε τον μικρόκοσμο μας και την κοινωνία μας. Ώστε να γίνει ένα φιλικό περιβάλλον προς όλους, ανεξαρτήτου φυσικής και νοητικής κατάστασης. Είναι ευθύνη όλων!
