Η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση νομικής πράξης για τη βιομηχανία των καθαρών μηδενικών εκπομπών, με στόχο να κλιμακωθεί η παραγωγή καθαρών τεχνολογιών στην ΕΕ και να διασφαλιστεί ότι η Ένωση είναι καλά εξοπλισμένη για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.
Η πρωτοβουλία αυτή ανακοινώθηκε από την πρόεδρο φον ντερ Λάιεν στο πλαίσιο του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας.
Η πράξη θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα της παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην ΕΕ και θα καταστήσει το ενεργειακό μας σύστημα πιο ασφαλές και βιώσιμο.
Θα δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες για τη δημιουργία έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρώπη και την προσέλκυση επενδύσεων, με στόχο η συνολική ικανότητα παραγωγής στρατηγικών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ένωσης να προσεγγίσει ή να καλύψει τουλάχιστον το 40 % των αναγκών χρήσης τέτοιων τεχνολογιών στην Ένωση, το αργότερο μέχρι το 2030.
Αυτό θα επιταχύνει την πρόοδο προς την επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της ΕΕ για το 2030 και τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, ενισχύοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ, δημιουργώντας θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας και στηρίζοντας τις προσπάθειες της ΕΕ για ενεργειακή ανεξαρτησία.
Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε:
«Χρειαζόμαστε ένα κανονιστικό περιβάλλον που θα μας επιτρέπει να κλιμακώσουμε γρήγορα τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας.
Αυτό ακριβώς θα φέρει η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών.
Θα δημιουργήσει τις βέλτιστες συνθήκες για τους τομείς που είναι ζωτικής σημασίας για να επιτύχουμε μηδενικές καθαρές εκπομπές έως το 2050: τεχνολογίες όπως οι ανεμογεννήτριες, οι αντλίες θερμότητας, τα ηλιακά πάνελ, η ανανεώσιμη παραγωγή υδρογόνου και η αποθήκευση CO2.
Η ζήτηση αυξάνεται στην Ευρώπη και παγκοσμίως, και γι’ αυτόν τον λόγο αναλαμβάνουμε τώρα δράση για να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να καλύψουμε μεγαλύτερο μέρος αυτής της ζήτησης με προσφορά από την Ευρώπη.»
Μαζί με την πρόταση για μια ευρωπαϊκή πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και τη μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών θεσπίζει ένα σαφές ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από εισαγωγές με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης.
Αξιοποιώντας τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την πανδημία COVID-19 και την ενεργειακή κρίση που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η πράξη αυτή θα συμβάλει στην αύξηση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού καθαρής ενέργειας της Ευρώπης.
Η προτεινόμενη νομοθεσία αφορά τεχνολογίες που θα συνεισφέρουν σημαντικά στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: ηλιακά φωτοβολταϊκά και ηλιακά θερμικά συστήματα, χερσαία αιολική και υπεράκτια ανανεώσιμη ενέργεια, συσσωρευτές και αποθήκευση, αντλίες θερμότητας και γεωθερμική ενέργεια, ηλεκτρολυτικές κυψέλες και κυψέλες καυσίμου, βιοαέριο/βιομεθάνιο, δέσμευση, χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και τεχνολογίες δικτύου, τεχνολογίες βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων, προηγμένες τεχνολογίες για την παραγωγή ενέργειας από πυρηνικές διεργασίες με ελάχιστα απόβλητα από τον κύκλο καυσίμου, μικροί σπονδυλωτοί αντιδραστήρες και τα βέλτιστα αντίστοιχα καύσιμα.
Οι στρατηγικές τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, που προσδιορίζονται στο παράρτημα του κανονισμού, θα λάβουν ιδιαίτερη στήριξη και υπόκεινται στον δείκτη αναφοράς 40 % για την εγχώρια παραγωγή.
Βασικές δράσεις για την προώθηση επενδύσεων στην παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών
Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών βασίζεται στους ακόλουθους πυλώνες:
1.Καθορισμός ευνοϊκών συνθηκών:
Η πράξη θα βελτιώσει τις συνθήκες για τις επενδύσεις σε τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών μέσω της βελτίωσης της πληροφόρησης, της μείωσης του διοικητικού φόρτου για την έναρξη έργων, και της απλούστευσης των διαδικασιών αδειοδότησης.
Επιπλέον, η πράξη προτείνει να δοθεί προτεραιότητα σε στρατηγικά έργα μηδενικών καθαρών εκπομπών, τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των θέσεων ασφαλούς αποθήκευσης των δεσμευόμενων εκπομπών CO2.
Αυτά θα επωφελούνται από συντομότερα χρονοδιαγράμματα αδειοδότησης και εξορθολογισμένες διαδικασίες.
2.Επιτάχυνση της δέσμευσης του CO2:
Η πράξη θέτει ως στόχο της ΕΕ την επίτευξη ετήσιας δυναμικότητας έγχυσης 50 εκατ. τόνων σε στρατηγικές θέσεις αποθήκευσης CO2 στην ΕΕ το αργότερο έως το 2030, με αναλογικές συνεισφορές από τους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου της ΕΕ.
Με τον τρόπο αυτόν θα εξαλειφθεί ένα σημαντικό εμπόδιο για την ανάπτυξη της δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 ως οικονομικά βιώσιμης λύσης για το κλίμα, ιδίως για τους τομείς υψηλής έντασης ενέργειας όπου η μείωση των εκπομπών είναι δύσκολη.
3 Διευκόλυνση της πρόσβασης στις αγορές:
Προκειμένου να ενισχυθεί η διαφοροποίηση του εφοδιασμού για τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών, η πράξη επιβάλλει στις δημόσιες αρχές να λαμβάνουν υπόψη κριτήρια βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας για τις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών στις δημόσιες συμβάσεις προμήθειας και τους πλειστηριασμούς.
4.Βελτίωση δεξιοτήτων:
Η πράξη εισάγει νέα μέτρα για να διασφαλιστεί η ύπαρξη ειδικευμένου εργατικού δυναμικού που να στηρίζει την παραγωγή τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ακαδημιών για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, με υποστήριξη και εποπτεία από την πλατφόρμα Net-Zero Europe.
Τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν στη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας σε αυτούς τους βασικούς τομείς.
5.Προώθηση της καινοτομίας:
Η πράξη επιτρέπει στα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ρυθμιστικά δοκιμαστήρια για τη δοκιμή καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών και την τόνωση της καινοτομίας, υπό συνθήκες κανονιστικής ευελιξίας.
Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα βοηθήσει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συντονίσουν τις δράσεις τους και να ανταλλάξουν πληροφορίες, μεταξύ άλλων γύρω από βιομηχανικές συμπράξεις μηδενικών καθαρών εκπομπών.
Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα συνεργαστούν επίσης για να συγκεντρώσουν δεδομένα για την παρακολούθηση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων της πράξης για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών.
Η πλατφόρμα Net-Zero Europe θα στηρίξει την πραγματοποίηση επενδύσεων, προσδιορίζοντας τις χρηματοδοτικές ανάγκες, τα σημεία συμφόρησης και τις βέλτιστες πρακτικές για έργα σε ολόκληρη την ΕΕ.
Θα προωθήσει επίσης την επικοινωνία μεταξύ των τομέων μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρώπη, αξιοποιώντας ιδιαίτερα τις υφιστάμενες βιομηχανικές συμμαχίες.
Για την περαιτέρω στήριξη της υιοθέτησης του ανανεώσιμου υδρογόνου εντός της ΕΕ, καθώς και των εισαγωγών από διεθνείς εταίρους, η Επιτροπή παρουσιάζει επίσης σήμερα τις απόψεις της σχετικά με τον σχεδιασμό και τις λειτουργίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου.
Αυτό στέλνει ένα σαφές μήνυμα για την κεντρική θέση της Ευρώπης στην παραγωγή υδρογόνου.
Όπως ανακοινώθηκε στο βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας, οι πρώτοι πιλοτικοί πλειστηριασμοί για την παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου θα δρομολογηθούν στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας το φθινόπωρο του 2023.
Τα έργα που θα επιλεγούν θα λάβουν επιδότηση με τη μορφή σταθερής πριμοδότησης ανά χιλιόγραμμο παραγόμενου υδρογόνου για μέγιστη περίοδο 10 ετών λειτουργίας.
Αυτό θα αυξήσει την τραπεζική ελκυστικότητα των έργων και θα μειώσει το συνολικό κόστος κεφαλαίου.
Ο χώρος πλειστηριασμών της ΕΕ μπορεί επίσης να προσφέρει τη δυνατότητα διεξαγωγής πλειστηριασμών ως υπηρεσία στα κράτη μέλη, διευκολύνοντας και μ’ αυτόν τον τρόπο την παραγωγή υδρογόνου στην Ευρώπη.
Η Επιτροπή διερευνά περαιτέρω τρόπους σχεδιασμού της διεθνούς διάστασης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Υδρογόνου με σκοπό την παροχή κινήτρων για εισαγωγές ανανεώσιμου υδρογόνου.
Πριν από το τέλος του έτους, όλα τα στοιχεία της Τράπεζας Υδρογόνου αναμένεται να είναι λειτουργικά.
Ο προτεινόμενος κανονισμός θα πρέπει τώρα να συζητηθεί και να συμφωνηθεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν από την έκδοση και την έναρξη ισχύος του.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την οποία παρουσίασε η Επιτροπή στις 11 Δεκεμβρίου 2019, θέτει ως στόχο να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050.
Η δέσμευση της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα και ο ενδιάμεσος στόχος της μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 καθίστανται νομικά δεσμευτικοί με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα.
Η νομοθετική δέσμη για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας διαμορφώνει ένα σχέδιο προκειμένου να τεθεί η ευρωπαϊκή οικονομία σε τροχιά επίτευξης των κλιματικών φιλοδοξιών της, με το σχέδιο REPowerEU να επιταχύνει τη μετάβαση από τα εισαγόμενα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Παράλληλα με το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, η δέσμη αυτή θέτει το πλαίσιο για τον μετασχηματισμό της βιομηχανίας της ΕΕ προς την προοπτική των μηδενικών καθαρών εκπομπών.
Το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας παρουσιάστηκε την 1η Φεβρουαρίου με στόχο την τόνωση της βιομηχανίας μηδενικών καθαρών εκπομπών και τη διασφάλιση της έγκαιρης επίτευξης των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Το σχέδιο καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ θα ενισχύσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα μέσω επενδύσεων σε καθαρές τεχνολογίες και θα συνεχίσει να πρωτοστατεί στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα.
Το σχέδιο ανταποκρίνεται στην πρόσκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις για την κινητοποίηση όλων των σχετικών εθνικών και ενωσιακών εργαλείων και για τη βελτίωση των συνθηκών πλαισίου για τις επενδύσεις, με σκοπό τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.
Ο πρώτος πυλώνας του σχεδίου αποσκοπεί στη δημιουργία ενός προβλέψιμου και απλουστευμένου ρυθμιστικού περιβάλλοντος για τις βιομηχανίες μηδενικών καθαρών εκπομπών.
Για τον σκοπό αυτόν, εκτός από την πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών, η Επιτροπή παρουσιάζει μια ευρωπαϊκή πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, προκειμένου να διασφαλιστεί μια βιώσιμη και ανταγωνιστική αλυσίδα αξίας για τις κρίσιμες πρώτες ύλες στην Ευρώπη, και προτείνει τη μεταρρύθμιση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προκειμένου οι καταναλωτές να επωφεληθούν από το χαμηλό κόστος παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Α.Χ.Α ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
