Ο 37χρονος έχει σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες λόγω έλλειψης οξυγόνου από πνιγμονή στα 29 του χρόνια. Ανέκτησε πλήρη επαφή με το περιβάλλον μόλις του έδωσαν μία δόση από το υπνωτικό ζολπιδέμη.
Ένας 37χρονος από την Ολλανδία, ο οποίος δεν μπορούσε να μιλήσει ή να κινηθεί για οκτώ χρόνια, ανέκτησε ως εκ θαύματος τις ικανότητες αυτές και ζήτησε να φάει ένα χάμπουργκερ μόλις έλαβε το υπνωτικό φάρμακο ζολπιδέμη.
Ο άνδρας, που ονομάζεται Ρίτσαρντ, αρρώστησε βαριά στα 29 του χρόνια, όταν πνίγηκε με ένα κομμάτι κρέας. Η πνιγμονή είχε ως συνέπεια να υποστεί σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου.
Διαγνώστηκε με ακινητική αλαλία, ένα σύνδρομο που μοιάζει με κώμα. Οι πάσχοντες από αυτό δεν μιλούν, δεν κινούνται, φαίνονται ξύπνιοι, αλλά έχουν ανέκφραστα μάτια που προσηλώνονται σε κινούμενα αντικείμενα. Επιπλέον, εμφανίζουν μόνο πρωτόγονα αντανακλαστικά, αν και έχουν κάποιο βαθμό εγρήγορσης.
Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την πνιγμονή, η κατάσταση του Ρίτσαρντ παρέμενε η ίδια. Οι γιατροί του αντιλαμβάνονταν ότι μπορούσε να τους ακούσει. Εξαιτίας, όμως, των εγκεφαλικών βλαβών του δεν μπορούσε να τους απαντήσει. Μη έχοντας άλλον τρόπο να τον βοηθήσουν, ζήτησαν από την οικογένειά του την άδεια να δοκιμάσουν το υπνωτικό. Όσα ακολούθησαν περιγράφονται στην ιατρική επιθεώρηση Cortex.
Επιστροφή στην κανονικότητα
Μέσα σε 20 λεπτά από τη λήψη της ζολπιδέμης, ο νεαρός άνδρας ανέκτησε πλήρη συνείδηση. Ρώτησε τη νοσηλεύτριά του πως λειτουργεί το αναπηρικό αμαξίδιο στο οποίο καθόταν. Αναγνώρισε τα αδέλφια του και ζήτησε να τηλεφωνήσει στον πατέρα του. Ζήτησε να φάει πρόχειρο φαγητό. Και κατόρθωσε να σηκωθεί υποβοηθούμενος και να κάνει μερικά βήματα.
Δυστυχώς, η επίδραση του φαρμάκου ήταν προσωρινή. Έπειτα από δύο ώρες πλήρους επικοινωνίας με το περιβάλλον, ο Ρίτσαρντ επέστρεψε προοδευτικά στην προτέρα κατάσταση. Οι γιατροί αποφάσισαν να του χορηγούν καθημερινά το υπνωτικό, αλλά με κάθε επόμενη δόση απέδιδε ολοένα λιγότερο. Τελικά έπειτα από πέντε ημέρες καθημερινής χορήγησης, σταμάτησε εντελώς να επιδρά.
Έπειτα από αρκετές ακόμα προσπάθειες, οι γιατροί κατέληξαν στο συμπέρασμα πως έπρεπε να του δίνουν το υπνωτικό κάθε 2-3 εβδομάδες.
Με αυτή την χρονική απόσταση μεταξύ των δόσεων, επιτύγχαναν το αποτέλεσμα της πρώτης δόσης για χρονικό διάστημα έως μία ώρα. Την αγωγή αυτή συνεχίζουν έως σήμερα, ώστε να μπορεί να επικοινωνεί με την οικογένειά του.
Όφελος υπό προϋποθέσεις
Αν και το περιστατικό αυτό μοιάζει απίστευτο, έχει παρατηρηθεί και σε άλλους ασθενείς με εγκεφαλικές βλάβες που εμποδίζουν την ομιλία και την κίνηση. Ως φαίνεται, το υπνωτικό μειώνει την υπερδραστηριότητα του εγκεφάλου η οποία μερικές φορές ευθύνεται για την ακινητική αλαλία.
Όπως εξηγεί ο επικεφαλής ιατρός Dr. Hisse Arnts, από το Τμήμα Νευροχειρουργικής του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, εργαστηριακές εξετάσεις στον Ρίτσαρντ έδειξαν ότι ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου του είχαν απενεργοποιηθεί εξαιτίας «υπερφόρτωσης με αισθητήρια δραστηριότητα.
Το υπνωτικό καταστέλλει για λίγη ώρα αυτή την ανεπιθύμητη δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να «ξυπνά» ο εγκέφαλος.
«Οι εξετάσεις του Ρίτσαρντ κατέδειξαν υπερδραστηριότητα του εγκεφάλου σε ορισμένα τμήματά του. Η υπερδραστηριότητα αυτή προκαλεί ήχους που αδρανοποιούν άλλα τμήματα του εγκεφάλου. Διαπιστώσαμε πως η καταστολή της αφήνει χώρο για την ανάκτηση της ομιλίας και της κίνησης», είπε ο Dr. Arnts.
Επιτυχία στο 7%
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι το υπνωτικό έχει ποσοστό επιτυχίας περίπου 7% σε ανάλογα περιστατικά.
Η ακινητική αλαλία μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Συχνά οφείλεται, λ.χ., σε σοβαρό τραυματισμό στον μετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, αλλά μπορεί να προκληθεί και από εγκεφαλικό επεισόδιο.
Έχει επίσης παρατηρηθεί σε ασθενείς με όγκο στον εγκέφαλο ή με ορισμένες βακτηριακές εγκεφαλικές λοιμώξεις (π.χ. εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα). Μπορεί επίσης να προκληθεί από ανεύρυσμα εγκεφάλου, υδροκέφαλο κ.λπ.
