H Ειδική Παιδίατρος Μαρία Αρχοντίδου γράφει στο περιοδικό SocialProfile για τον Ιό της Γρίπης.
Ορισμός-Επιδημιολογία:
Η γρίπη είναι μία ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος που οφείλεται στον ιό Influenza (Ινφλουέντζα) τύπου Α, Β ή C. Η γρίπη, είναι εξαιρετικά μεταδοτική νόσος με σημαντική επίδραση στην ανθρώπινη υγεία.
Άτομα υψηλού κινδύνου είναι οι ηλικιωμένοι, άτομα με ιστορικό καρδιολογικών και πνευμονικών παθήσεων καθώς και οι ανοσοκατεσταλμένοι, γι’αυτό και η προφύλαξη με εμβόλιο είναι σημαντική σε αυτούς του πληθυσμούς.
Εμφανίζεται κάθε χρόνο, τόσο στο Βόρειο όσο και στο Νότιο ημισφαίριο κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών και η συχνότητα εμφάνισής της είναι περίπου 10% στους ενήλικες και 30-40% στα παιδιά.
Λόγω της ταχείας μετάδοσής της, η γρίπη εξαπλώνεται υπό μορφή κύματος στον πληθυσμό και η διάρκεια της παρουσίας της είναι 6-8 εβδομάδες έτσι ώστε κάθε χρόνο να μιλάμε για τις ετήσιες, εποχικές εξάρσεις της γρίπης.
Τρόποι μετάδοσης:
Ο ιός βρίσκεται, συνήθως, στα σωματίδια που εκκρίνονται από την αναπνευστική οδό των μολυσμένων ανθρώπων.
Επομένως, ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω του βήχα και του φτερνίσματος.
Κλινική εικόνα:
Τα συμπτώματα της γρίπης είναι η αιφνίδια εμφάνιση υψηλού πυρετού που συνοδεύεται από ρίγη, ισχυρό πονοκέφαλο, ρινική καταρροή/απόφραξη, έντονο βήχα, μυαλγίες/αρθραλγίες, κόπωση/ατονία και μερικές φορές γαστρεντερικά συμπτώματα.
Παρά το γεγονός ότι τα οξείας φάσης συμπτώματα όπως ο πυρετός και τα αναπνευστικά υποχωρούν μετά από 3-5 ημέρες, ο έντονος βήχας και η εξάντληση του ασθενούς μπορεί να διαρκέσει πολύ περισσότερο (10 ή και περισσότερες ημέρες).
Η γρίπη είναι πιθανό να οδηγήσει σε δευτερογενείς επιπλοκές, δηλαδή μικροβιακές λοιμώξεις, κυρίως από το αναπνευστικό, όπως παραρινοκολπίτιδα βρογχίτιδα ή πνευμονία ιδιαίτερα σε ήδη επιβαρημένους ασθενείς (ηλικιωμένοι, ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα) ή μέση ωτίτιδα στα παιδιά.
Διάγνωση:
Η διαγνωστική μέθοδος εκλογής είναι η άμεση μοριακή ανίχνευση των ιών της γρίπης με μέθοδο PCR από ρινοφαρυγγικό δείγμα.
Ποιοι θα πρέπει να εμβολιαστούν;
– Παιδιά ηλικίας 6 μηνών έως 18 ετών
– Άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω.
– Άτομα που κινδυνεύουν από τις επιπλοκές της γρίπης, όπως:
- γυναίκες που πιθανόν να είναι έγκυες
- άτομα με χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού και καρδιαγγειακού
- συστήματος, άτομα με χρόνια νεφρική νόσο ή με χρόνια μεταβολική νόσο
- (σακχαρώδης διαβήτη)
- ανοσοκατεσταλμένα άτομα
- ιατρικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό προσωπικό
- προσωπικό σε σχολεία, παιδικούς σταθμούς, ιδρύματα για παιδιά με χρόνιες παθήσεις.
Ποια είναι η θεραπεία της γρίπης;
Τα περισσότερα άτομα συνήθως αναρρώνουν μέσα σε μία εβδομάδα. Η κόπωση όμως μπορεί να διαρκέσει μερικές εβδομάδες ακόμα.
Για το λόγο αυτό όσοι νοσούν χρειάζεται να μείνουν στο σπίτι, να αποφεύγουν τις επαφές με άλλα άτομα, αλλά και να απέχουν από τις συνήθεις δραστηριότητες: εργασία, σχολείο και εξωσχολικά μαθήματα.
Επομένως, συνιστάται αρκετή ξεκούραση, άφθονα υγρά και χορήγηση αντιπυρετικών (παρακεταμόλης – ιβουπροφαίνης) για τον πυρετό και τον πόνο.
Εάν το παιδί θηλάζει, συνεχίζει να θηλάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Τα αντιβιοτικά δε βοηθούν στη γρίπη.
Σε σοβαρή νόσο, σε νοσηλευόμενους αλλά και σε άτομα υψηλού κινδύνου για επιπλοκές από τη γρίπη, μπορεί να χορηγηθεί αντιική αγωγή (Oσελταμιβίρη-Tamiflu).
Τα αντιικά φάρμακα πιθανολογείται ότι κάνουν πιο ήπια την πορεία της νόσου και πιο σύντομη την ανάρρωση.
Πώς γίνεται η πρόληψη της γρίπης;
- Πλύσιμο των χεριών μετά από βήχα, φτάρνισμα ή σκούπισμα της μύτης
- Πλύσιμο των χεριών μετά την επαφή με κάποιον που έχει λοίμωξη του
- αναπνευστικού.
- Αποφυγή των παιχνιδιών κοινής χρήσης καθώς και της κοινής χρήσης οικιακών
- σκευών και φαγητού.
Γενικά, το πλύσιμο των χεριών είναι ο πιο σημαντικός τρόπος για να μειωθεί η εξάπλωση των ιών της γρίπης.
Η κορονίδα της πρόληψης είναι το εμβόλιο κατά της γρίπης που πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, πριν την αρχή της χειμερινής περιόδου.
Αποφυγή των παιχνιδιών κοινής χρήσης καθώς και της κοινής χρήσης οικιακών
σκευών και φαγητού.
Γενικά, το πλύσιμο των χεριών είναι ο πιο σημαντικός τρόπος για να μειωθεί η εξάπλωση των ιών της γρίπης.
Η κορονίδα της πρόληψης είναι το εμβόλιο κατά της γρίπης που πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο, πριν την αρχή της χειμερινής περιόδου.
Τι είναι Πανδημία;
Η πανδημία, που προκύπτει από την σύνθεση των λέξεων παν (όλος) και δήμος (πληθυσμός), είναι επιδημία λοιμωδών ασθενειών που εξαπλώνεται με γρήγορους ρυθμούς σε μια μεγάλη περιοχή (ήπειρο) ή σε παγκόσμια κλίμακα και απειλεί το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού.
Μια επιδημική ασθένεια της οποίας ο αριθμός των νέων κρουσμάτων παραμένει σταθερός με την πάροδο του χρόνου (σταθερή επίπτωση), δε θεωρείται πανδημία.
Επιπλέον, οι πανδημίες γρίπης δεν αφορούν την επανεμφανιζόμενη εποχική γρίπη.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας έχουν παρατηρηθεί αρκετές πανδημίες, όπως ευλογιάς, φυματίωσης και πανώλης.
Σχετικά πρόσφατες πανδημίες αποτελούν η πανδημία του HIV, οι πανδημίες γρίπης του 1918 – 1920, της γρίπης του 2009 και η πανδημία του κορονοϊού της Γουχάν το 2019 – 2020.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει δημιουργήσει μια εξαβάθμια κατάταξη που περιγράφει τη διαδικασία με την οποία ένας νέος ιός γρίπης κινείται από τις πρώτες λοιμώξεις στον άνθρωπο σε μια πανδημία.
Η πανδημία ξεκινά με τη μόλυνση ζώων από τον ιό, αργότερα σε λίγες περιπτώσεις τα ζώα μολύνουν ανθρώπους, στη συνέχεια φτάνει ένα στάδιο στο οποίο ο ιός αρχίζει να εξαπλώνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και τελειώνει όταν λοιμώξεις από τον νέο ιό έχουν εξαπλωθεί σε όλο σχεδόν τον κόσμο
Ιστορικές πανδημίες περιλαμβάνουν:
- Ο Λοιμός των Αθηνών (430 π.Χ.), όταν τυφοειδής πυρετός σκότωσε τα 2/3 του πληθυσμού της Αθήνας σε τέσσερα χρόνια.
- Η Μαύρη πανώλη, τον 14ο αιώνα στην Ευρώπη. Υπολογίζεται ότι οι νεκροί έφτασαν τα 75 εκατομμύρια. Η ασθένεια προήλθε από την Ασία και μέσω της Μεσογείου διαδόθηκε στην Ευρώπη.
- Πανδημίες χολέρας κατά τον 19ο αιώνα προκάλεσαν το θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
- Η Ελονοσία, την οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε ως πανδημία. Υπολογίζονται 665.000 θάνατοι παγκοσμίως.
- Πανδημίες γρίπης, όπως η Ισπανική γρίπη (1918 – 1920), η οποία προκάλεσε 50 εκατομμύρια νεκρούς τους πρώτους έξι μήνες.
- Η πανδημία γρίπης 2009, η οποία υπολογίζεται ότι προκάλεσε 575.400 θανάτους σε 214 χώρες.
- Η πανδημία της ασθένειας κορονοϊού 2019 – 2020, η οποία οφείλεται στον κορονοϊό της Γουχάν, κηρύχθηκε πανδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 11 Μαρτίου 2020.
Ο Π.Ο.Υ., ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος, κινητοποιεί δια συστάσεών του τα κράτη για ανάληψη ειδικής μέριμνας που θα αφορά στην προστασία του πληθυσμού στο ενδεχόμενο πανδημίας.
Διαβάστε επίσης για τη Παιδίατρο Μαρία Αρχοντίδου
Δείτε εδώ ολόκληρο το περιοδικό SocialProfile
