Και για την ιστορία , το ημερολόγιο έδειχνε Μεγάλη Δευτέρα 27 Μαρτίου του 1917 και η ανατολική Μακεδονία τελούσε υπό βουλγαρική κατοχή.
Ο Τσέχος δημοσιογράφος, Βλαντιμίρ Σις που κάλυπτε τους Βαλκανικούς Πολέμους για λογαριασμό της εφημερίδας Narodni Listy επισκεπτόταν τα μοναστήρια της βόρειας Ελλάδας για την καταλογράφηση των κειμηλίων τους.
Συστηνόταν ως αρχαιολόγος και καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Σόφιας και με αυτή την…ιδιότητα είχε πρόσβαση στα αρχεία των μονών.
Ο τότε νομάρχης Δράμας, Ν. Μπακόπουλος, με επιστολή του προς τις βουλγαρικές αρχές έκανε γνωστό ότι το βράδυ της 27ης Μαρτίου «μια συμμορία 60 εγκληματιών» εισέβαλαν στην μονή Θεοτόκου Εικοσιφοίνισσας και αφαίρεσαν 431 χειρόγραφα, πολύτιμα βιβλία, 470 λειτουργικά σκεύη και εικόνες, καθώς και 3.000 δραχμές σε μετρητά, ενώ χτύπησαν και αρκετούς μοναχούς.
Σύμφωνα με τον Μπακόπουλο «οι αντάρτες μετέφεραν τα λάφυρα με 24 μουλάρια».
Οι Βούλγαροι εισβολείς επιτέθηκαν το ίδιο διάστημα και σε ένα άλλο μοναστήρι, αυτό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στις Σέρρες, ενώ η μελέτη των ιστορικών τα επόμενα χρόνια έδειξε ότι σχεδόν 300 από αυτά τα κλεμμένα χειρόγραφα αποτέλεσαν τον πυρήνα του Κέντρου Σλαβοβυζαντινών Σπουδών, Ivan Dujcev, στη Σόφια.
Με το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο Σις ξεκίνησε να ξεπουλά τους θησαυρούς και το 1919 κάποια κειμήλια πουλήθηκαν στη Γερμανία και στην Τσεχία, ενώ το 1920 το πολύτιμο Ευαγγέλιο του Ιωάννη βρέθηκε στα χέρια του Γερμανού παλαιοπώλη Jacques Rosenthal στο Μόναχο για να καταλήξει στο 1921 στον αντικερί Joseph Baer στη Φρανκφούρτη.
Το 1958 εμφανίστηκε στη Νέα Υόρκη σε κατάλογο δημοπρασιών του μεγαλύτερου έμπορου παλαιών βιβλίων στον κόσμο Hans Peter Kraus. Κάπου εκεί χάθηκαν τα ίχνη του, μέχρι το 2011 όταν το απέκτησε η οικογένεια του Στιβ Γκριν μέσω δημοπρασία του οίκου Christie΄s, ενώ το 2014 το δώρισαν στο Μουσείο της Βίβλου.
Στις 20 Ιουνίου του 2020 ο επικεφαλής των επιμελητών του Μουσείου της Βίβλου, Jeffrey Kloha, έστειλε επιστολή στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο ενημερώνοντάς τον για την ύπαρξη του Ευαγγελίου και στις 16 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου για την απόφαση του Μουσείου να επιστραφεί το χειρόγραφο στο μοναστήρι από όπου κλάπηκε.
Από τις 14 Μαΐου του 2022 με την πράξη μεταβίβασης της ιδιοκτησίας που φέρει την υπογραφή του κ. Βαρθολομαίου το Ιερό Ευαγγέλιο ανήκει επίσημα πλέον στην μονή Εικοσιφοίνισσας και στις 31 Αυγούστου μετά από άδεια εισαγωγής του υπουργείου Πολιτισμού το χειρόγραφο επαναπατρίστηκε και επέστρεψε στο νόμιμο ιδιοκτήτη του, στο μοναστήρι.
Για να το χαιρόμαστε όλοι οι Σερραίοι….
