Ο Θεόφιλος Λεονταρίδης στο νομοσχέδιο για το στεγαστικό νομοσχέδιο μεταξύ άλλων τόνισε:
Παρά το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης που βαίνει φθίνον με την πάροδο του χρόνου, η χώρα μας – και πρωτίστως οι νέοι – που προσπαθούν να κάνουν το ξεκίνημά τους με τη δημιουργία οικογένειας, έρχονται αντιμέτωποι με τις αυξημένες τιμές ενοικίων και τη δυσκολία απόκτησης της δικής τους, ιδιόκτητης στέγης. Η ραγδαία πτώση των τιμών των ενοικίων και των τιμών πώλησης κατοικιών τη δεκαετή περίοδο των μνημονίων, ανετράπη βίαια δίνοντας τη θέση της σε μια άνευ προηγουμένου άνοδο των αντίστοιχων τιμών που καθιστούν την πρόσβαση σε στέγη δυσεπίλυτο πρόβλημα, ειδικά για τους νέους.
Έτσι λοιπόν, το κοινωνικό πρόσωπο της Κυβέρνησης αντανακλάται και σε αυτό το νομοσχέδιο που φιλοδοξεί να διευκολύνει τους νέους μας να αποκτήσουν τη δική τους, ιδιόκτητη κατοικία. Η πρωτοβουλία «Σπίτι μου» που ανακοινώθηκε από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, μόλις τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, όπως και η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας για κοινωνική κατοικία, παίρνουν πλέον σάρκα και οστά.
Πέρα από κάποιες απόπειρες ανέγερσης συγκροτημάτων εργατικών κατοικιών του παρελθόντος και του βαθμού στον οποίο επιτέλεσαν το σκοπό τους, η χώρα μας δεν είχε ποτέ την παράδοση πολιτικών κοινωνικής κατοικίας άλλων χωρών.
Αυτό δεν οφείλεται σε αβλεψία των εκάστοτε κυβερνήσεων – για να μην είμαστε άδικοι – αλλά εν μέρει δεν είχε καταστεί τόσο επιτακτική ως ανάγκη λόγω του πολύ επιτυχημένου και πρωτοποριακού για τα ευρωπαϊκά δεδομένα θεσμού της αντιπαροχής που συνακόλουθα είχε οδηγήσει σε υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκησης.
Οι καιροί όμως άλλαξαν, οι ανάγκες αυξήθηκαν και με το νομοσχέδιο αυτό, η χώρα αποκτά, ίσως για πρώτη φορά, πολιτική κοινωνικής κατοικίας.
Ας δούμε όμως πρακτικά τι κάνει αυτό το νομοσχέδιο.
Κατ’ αρχάς παρέχονται χαμηλότοκα ή άτοκα στεγαστικά δάνεια σε νέους και νέα ζευγάρια για την απόκτηση πρώτης κατοικίας. Δικαιούχοι είναι άτομα ηλικίας 25 μέχρι 39 ετών. Οι προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά είναι οι εξής:
Να διαθέτουν ετήσιο εισόδημα όχι μικρότερο από 10.000 ευρώ για να υπάρχει πιστοληπτική ικανότητα των δικαιούχων ένταξης και όχι μεγαλύτερο από αυτό που αντιστοιχεί στο εισοδηματικό κριτήριο που ορίζεται για τη λήψη επιδόματος θέρμανσης.
Επίσης, να μη διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για κατοικία.
Η αξία του ακινήτου που θα χρηματοδοτείται για αγορά δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ, όπως αυτή προσδιορίζεται στο συμβόλαιο αγοράς.
Το ακίνητο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 150 τετραγωνικά μέτρα και θα πρέπει να βρίσκεται εντός οικιστικής ζώνης σε οικοδομή με παλαιότητα τουλάχιστον 15 έτη.
Επίσης, δεν μπορεί να ανήκει σε συγγενή πρώτου ή δευτέρου βαθμού του αγοραστή.
Το δάνειο μπορεί να φθάσει μέχρι τις 150.000 ευρώ και μέγιστη περίοδο αποπληρωμής τα 30 χρόνια, θα μπορεί να καλύπτει δε, έως και το 90% της αξίας του ακινήτου που αποκτάται. Το υπολειπόμενο θα πρέπει να καταβάλλεται από ιδίους πόρους του αγοραστή.
Κατά 75% το δάνειο χρηματοδοτείται από την Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης – πρώην ΟΑΕΔ – και μάλιστα άτοκα από τα αποθεματικά του πρώην ΟΕΚ και το 25% από τις τράπεζες. Σημειωτέον, αν ο δανειολήπτης είναι ή γίνει κατά τη διάρκεια του δανείου τρίτεκνος ή πολύτεκνος, τότε απαλλάσσεται της υποχρέωσης καταβολής των τόκων του δανείου επί του επιτοκίου, δηλαδή, αυτού του μέρους που του χορηγήθηκε από την τράπεζα και την υποχρέωση καταβολής αναλαμβάνει η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης ως ένα ακόμη κίνητρο δημιουργίας μεγάλης οικογένειας.
Εισάγεται η κοινωνική αντιπαροχή. Πρόκειται για τη σύμπραξη του δημοσίου με ιδιώτες κατασκευαστές για την αξιοποίηση οικοπέδων ή δομημένων κτιρίων ιδιοκτησίας του δημοσίου, που θα αναλάβουν ως ανάδοχοι την υποχρέωση να κατεδαφίσουν ή να ανεγείρουν κοινωνικές κατοικίες, ενώ η κυριότητα των ακινήτων αυτών παραμένει στο δημόσιο. Ξεφεύγουμε από το παραδοσιακό και ίσως ξεπερασμένο μοντέλο των εργατικών κατοικιών. Δίνουμε ένα ποσοστό στον ανάδοχο που κυμαίνεται από 30% έως και 60%, αυτός ανεγείρει με δικά του έξοδα την οικοδομή επί του οικοπέδου και στη συνέχεια, για συμφωνημένο εκ των προτέρων χρονικό διάστημα, το μέρος που του αντιστοιχεί το εκμεταλλεύεται ώστε να καλύψει τις δαπάνες του και να έχει ένα εύλογο επιχειρηματικό κέρδος, ενώ το υπόλοιπο υποχρεούται να το εκμισθώσει σε χαμηλή, προκαθορισμένη τιμή, σε δικαιούχους κοινωνικής κατοικίας.
Αξιοποιούμε συνεπώς, αναξιοποίητα ακίνητα του δημοσίου. Συμπράττοντας με τον ιδιωτικό τομέα, προσφέρουμε κοινωνική στέγη γρήγορα, σε κάθε περίπτωση πολύ γρηγορότερα από την περίπτωση που το δημόσιο θα έμπαινε μόνο του σε αυτή τη διαδικασία. Το αποτέλεσμα θα είναι ποιοτικά και προσιτά ακίνητα για τους δικαιούχους.
Με το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω», για κενά σπίτια, αρχικού ύψους 50 εκ. € επιδοτείται η ανακαίνισή τους. θα πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
Να είναι έως 100 τετραγωνικά σε αστικά κέντρα, ο ωφελούμενος να έχει τουλάχιστον 50% της επικαρπίας ή της πλήρους κυριότητας.
Το οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα να μην ξεπερνά τις 40.000 ευρώ και η ακίνητη περιουσία τις 300.000 ευρώ και η κατοικία να μην είναι δηλωμένη ως πρώτη κατοικία ούτε μισθωμένη και να φαίνεται ως κενή στο Ε2 του τελευταίου φορολογικού έτους.
Η επιδότηση μπορεί να φθάσει έως το 40% επί των τιμολογίων εργασιών και υλικών ανακαίνισης και έως 10.000 ευρώ.
Το παρόν νομοσχέδιο δίνει εφαρμόσιμες λύσεις σε πρακτικά προβλήματα. Δεν προσφέρεται για μικροκομματικές σκοπιμότητες και ανέξοδες αντιπολιτευτικές πλειοδοσίες του τύπου «εμείς θα δίναμε περισσότερα». Ασφαλώς και δεν εμπεριέχει επικοινωνιακού χαρακτήρα διατάξεις όπως ψευδώς διατείνεται η αντιπολίτευση η οποία προφανώς ενοχλείται γιατί αποδεικνύεται στην πράξη ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία από την ίδια. Αλλά κυρίως ενοχλείται γιατί αποδεικνύεται ότι η σημερινή κυβέρνηση ξέρει να δίνει λύσεις εκεί όπου η αντιπολίτευση αποτυγχάνει.
