Ο βουλευτής της Ν.Δ. Θεόφιλος Λεονταρίδης μιλώντας στη Βουλή, στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης «Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμός του ρυθμιστικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας του υπαίθριου εμπορίου» , μεταξύ άλλων τόνισε:
Ιστορικά η πρώτη λαϊκή αγορά στήθηκε στην πλατεία Θησείου τον Μάιο του 1929 και η παρουσία του Πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου με το καλάθι στο χέρι να ψωνίζει προϊόντα έδειχνε την αποφασιστικότητα της τότε κυβέρνησης να καθιερώσει το νέο αυτό μέτρο. Εξάλλου η κερδοσκοπία των μεσαζόντων είχε καταντήσει μάστιγα και η οικονομική κρίση βρισκόταν προ των πυλών. Ακόμα και οι οργανωτές του θεσμού ίσως να μην γνώριζαν τη δημοφιλία που θα απολάμβανε και τον τρόπο που θα επηρέαζε την καθημερινή ζωή των πολιτών το καινούργιο αυτό εγχείρημα.
Έκτοτε ο θεσμός των λαϊκών αγορών στην Ελλάδα καθιερώνεται πετυχαίνοντας πλήρως τον σκοπό για τον οποίο ιδρύθηκε. Ποιος ήταν αυτός ο σκοπός; Να προσφέρει στους καταναλωτές ποιοτικά και κυρίως σε καλή τιμή αγροτικά προϊόντα. Επίσης να φέρει τον παραγωγό χωρίς τη συμμετοχή ενδιάμεσων σταδίων σε άμεση επαφή με τους καταναλωτές. Είναι άλλωστε σήμερα χιλιάδες οικογένειες σε όλη την Ελλάδα που στηρίζουν τον βιοπορισμό τους στις λαϊκές αγορές.
Το παρόν νομοσχέδιο έχει ως στόχο να εκσυγχρονίσει το θεσμικό πλαίσιο του υπαίθριου εμπορίου ώστε να ωφελήσει με την εφαρμογή του χιλιάδες παραγωγούς, εκατομμύρια καταναλωτές και να οργανώσει με δίκαιο τρόπο τη λειτουργία τους.
Μετά από μια εκτεταμένη διαβούλευση, όπου έγιναν δεκτές από τον Υπουργό πολλές προτάσεις από όλες τις πτέρυγες της Βουλής, που δείχνει ότι η Κυβέρνηση ακούει και υιοθετεί εποικοδομητικές ιδέες από όπου και αν προέρχονται βελτιώνοντας το νομοσχέδιο, ο στείρος πολιτικός λόγος της αντιπολίτευσης, που μας έχει συνηθίσει, αποτελεί εφαρμοσμένη τακτική της που δεν πείθει κανένα. Εξάλλου ο Υπουργός ως άνθρωπος της αγοράς την περίοδο που είχαμε lockdown στήριξε τις λαϊκές αγορές διαφυλάσσοντας την απρόσκοπτη λειτουργία τους.
Εν κατακλείδι στόχος του νομοσχεδίου είναι να αναμορφώσει και να εκσυγχρονίσει τις λαϊκές αγορές, να γίνει πόλος έλξης με περισσότερη δουλειά στους παραγωγούς-εκθέτες και να εξυπηρετήσει καλύτερα τους πολίτες καταναλωτές.
Πολλές είναι οι τομές που εισάγονται με αυτό ώστε να αναβαθμιστεί ουσιωδώς η λειτουργία τους. Μία από αυτές είναι η εισαγωγή του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος «Ανοιχτή Αγορά». Έως σήμερα δεν υπήρχε πλήρης καταγραφή και οργανωμένος έλεγχος στον τομέα αυτόν. Με το συγκεκριμένο σύστημα όλη η διαδικασία λειτουργίας των λαϊκών αγορών γίνεται ηλεκτρονική με τη χρησιμοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών, διευκολύνοντας τους πολίτες, αλλά και τα όργανα της πολιτείας στον εποπτικό τους ρόλο.
Όπως πολύ σωστά τόνισε και ο Υπουργός και άλλοι συνάδελφοι, οι λαϊκές αγορές λειτουργούσαν με έναν τρόπο όχι και τόσο διαφανή, για να το θέσω κομψά, ενώ τώρα με την εισαγωγή του πληροφοριακού συστήματος φιλοδοξείται να μπει μια τάξη στο ομιχλώδες αυτό τοπίο. Έτσι θα μπορέσει να καταστεί εφικτή η εποπτεία τους, που μέχρι πρότινος ήταν αδύνατη.
Μια δεύτερη πολύ σημαντική τομή του νομοσχεδίου είναι ότι οι θέσεις νέων -και το τονίζω νέων- πωλητών πλέον θα προκηρύσσονται αφού πρώτα ξεκαθαριστεί πόσες είναι, πού βρίσκονται και ποιοι βάσει αντικειμενικών και κοινωνικών κριτηρίων θα έχουν το δικαίωμα να τις διεκδικήσουν. Η διαδικασία της προκήρυξης αφορά καθαρά τις νέες άδειες. Θα υπάρχει μοριοδότηση ώστε και αυτοί που δεν έχουν προσβάσεις ή γνωριμίες να μπορέσουν να διεκδικήσουν μια θέση στον ήλιο. Όσοι διαθέτουν άδειες και δεν κατέχουν θέσεις θα αποκτήσουν θέσεις πριν την προκήρυξη νέων.
Το ζητούμενο είναι να λειτουργήσουν οι λαϊκές αγορές με όρους διαφάνειας, ισότιμου ανταγωνισμού και φορολογικής συνείδησης. Η προκήρυξη για τις νέες άδειες θα γίνεται υποχρεωτικά δύο φορές το χρόνο και αυτό είναι το ελάχιστο. Προτείνω να γίνεται και συχνότερα, τρεις φορές τον χρόνο, ώστε οι ενδιαφερόμενοι παραγωγοί να μην αποκλείονται για μεγάλο χρονικό διάστημα από τις λαϊκές αγορές.
Όσον αφορά τις ποινές και δη εκείνες της στέρησης άδειας για μη έκδοση αποδείξεων αυτή επιβάλλεται όχι για τη μη έκδοση δύο αποδείξεων, όπως εσφαλμένα ισχυρίστηκε η Αξιωματική Αντιπολίτευση, αλλά για βεβαίωση παραβάσεων σε διαφορετικούς φορολογικούς ελέγχους, δηλαδή σε τρεις από δύο, που ήταν αρχικά, διαφορετικούς ελέγχους να βεβαιωθούν παραβάσεις για μη έκδοση αποδείξεων.
Θα ήθελα επίσης να υπογραμμίσω ότι δεν παραδίδονται οι λαϊκές αγορές στα οργανωμένα μεγάλα συμφέροντα, όπως εσφαλμένα διατείνεται η Αντιπολίτευση, ούτε φυσικά το νομοσχέδιο στρέφεται εναντίον των παραγωγών. Επίσης, για να το ξεκαθαρίσω, δεν ιδιωτικοποιούνται οι λαϊκές αγορές και σε καμία περίπτωση δεν δίνεται η δυνατότητα να δραστηριοποιούνται σε αυτές εταιρείες. Αντιθέτως διατηρείται αναλλοίωτος ο λαϊκός χαρακτήρας των λαϊκών αγορών και των μικρών ελεύθερων επαγγελματιών.
Η τρίτη τομή που εισάγει το παρόν νομοσχέδιο είναι η θέσπιση της αποστολής στοιχείων στην πλατφόρμα e-Καταναλωτής καθημερινώς με τις ποσότητες, την ποιότητα και την τιμή εκκίνησης προϊόντων από τους παραγωγούς και τους επαγγελματίες ώστε να βελτιωθεί το σύστημα ενημέρωσης των πολιτών για τις τιμές.
Τέταρτο πολύ σημαντικό σημείο που άπτεται της ασφάλειας δικαίου, κατά τη γνώμη μου, είναι ότι οι υπάρχουσες άδειες σε καμία περίπτωση δεν χάνουν το παραμικρό προνόμιο από όσα είχαν μέχρι σήμερα ως προς την ισχύ και τον τρόπο μεταβίβασης. Η προκήρυξη νέων θέσεων δεν θα τους βάλει σε ανταγωνισμό με άλλους, οι οποίοι ενδιαφέρονται να βγάλουν καινούργιες άδειες. Πολύ σημαντικό επίσης ότι οι κενές θέσεις οι οποίες θα προκηρύσσονται θα δημοσιεύονται πρώτα στη «Διαύγεια» ενισχύοντας έτσι τη διαφάνεια της όλης διαδικασίας.
Πέμπτο. Για να διασφαλίσει η πολιτεία ότι στις λαϊκές θα δραστηριοποιούνται οι παραγωγοί των οποίων το κύριο επάγγελμα θα είναι η λαϊκή αγορά τίθεται ως αναγκαία προϋπόθεση για την εκ νέου χορήγηση θέσης η πώληση σε αυτές τουλάχιστον του 50% επί της δήλωσης του παραγωγού, δηλαδή πόσο θα πουλήσει στις λαϊκές αγορές για τα είδη που αναφέρονται στην άδεια του και όχι σύμφωνα με τη δήλωση του ΟΣΔΕ, που διακινεί η Αντιπολίτευση από άγνοια.
Όλες αυτές οι ρυθμίσεις και πολλές άλλες που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο λόγω του καινοτόμου χαρακτήρα τους απαιτούν χρόνο προσαρμογής και το Υπουργείο τον δίνει. Στο ακροτελεύτιο άρθρο ορίζεται ως έναρξη ισχύος η 1η Φεβρουαρίου του 2022 ώστε να μην υπάρξουν αιφνιδιασμοί και να δοθεί η δυνατότητα στους εμπλεκόμενους φορείς να προετοιμαστούν κατάλληλα.
Τέλος, όσον αφορά στο άρθρο 66 γίνεται αποσαφήνιση της διάρκειας των αδειών παραγωγών πωλητών σε πέντε έτη ώστε να μην υπάρχει ανησυχία ότι τους βάζουμε κάθε χρόνο να κάνουν τη διαδικασία της ανανέωσης.
