ΑΠΟ ΤΗ ΛΩΖΑΝΝΗ του 1923 ώς το στρατόπεδο “ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ” του 2019
του Μιχάλη Σωτηρίου
Στις μέρες μας, με έξωθεν απειλές και ενέργειες από τη Ανατολή (π.χ., επεμβάσεις στην Συρία) προωθείται μία συνολική παραβίαση συγκεκριμένων ειδικών θεμάτων της Συνθήκης της Λωζάνης που υπέγραψαν αρκετά κράτη (π.χ., Ελλάδα, Βρεττανία, Γαλλία, Σερβο-Κροατο-Σλοβενία, Ρουμανία Βουλγαρία, Ρωσία, Τουρκία, Ιαπωνία ), απειλείται η ακεραιότητα της πατρίδας μας.
Σε αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί το ελληνικό κράτος να συνεχίζει να αθετεί τις υποχρεώσεις του απέναντι στον προσφυγικό ελληνισμό της Ανατολής.
Για την ενημέρωση των Σερραίων δημοτών, των προσφυγικών συλλόγων και ελπίζοντας σύντομα οι προσφυγικοί σύλλογοι να προτείνουν στην ολομέλεια του Δημοτικού Συμβουλίου Σερρών να αποφασίσει για τα στρατόπεδα των Σερρών (Εμμ. Παππά, Παπαλουκά, Κολοκοτρώνη) αναφέρω, όπως και το 2016, το χρονολόγιο των “περιπετειών” των Ανταλλάξιμων αστικών κτημάτων απο τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 μέχρι τις μέρες μας.
Ανταλλάξιμη περιουσία χαρακτηρίστηκε η κινητή και ακίνητη (αστική) περιουσία που κατείχαν οι αναγκαστικά διωχθέντες-μετακινηθέντες, με βάση το θρήσκευμα, δηλαδή χριστιανικοί πληθυσμοί της ελληνικής Ανατολής και μουσουλμανικοί που κατοικούσαν στον ελλαδικό χώρο.
1923: Δεκαεννιά άρθρα (και κυρίως τα άρθρα 65,66,69)της Συνθήκης της Λωζάννης και της εμπεριεχομένης Σύμβασης VI «Περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών Πληθυσμών » (άρθρο 14) αναφέρονται ρητά στις ανταλλάξιμες περιουσίες.
1924: Καταμετρήθηκε επίσημα η περιουσία των χριστιανών προσφύγων σε 100 δισεκατομμύρια δραχμές της εποχής και των μουσουλμάνων προσφύγων σε 12,5 δισεκατομμύρια δραχμές.
1925: Με συζητήσεις στην Άγκυρα (που επικυρώθηκε νομοθετικά λίγα χρόνια αργότερα) η ελληνική πλευρά συναίνεσε στην εξίσωση των ανταλλαχθέντων περιουσιών. Σε κάθε τοπικό κατάστημα η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος δημιούργησε τοπική επιτροπή ανταλλαξίμων.
1926: Με το ΦΕΚ 83/1926 απαλλοτριώθηκαν τα μουσουλμανικά αστικά και μουσουλμανικά κτήματα από το τότε Υπουργείο Γεωργίας. Και η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος (που είχε δώσει δάνεια σε μέρος των προσφύγων) ανέλαβε τη διαχείρηση (1930-1939), σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης της Λωζάννης.
Έλαβε, βέβαια το 25% της περιουσίας, αφαιρώντας και τα τοκοχρεολύσια των προσφυγικών δανείων.
1926: Το Β’ Πανπροσφυγικό Συνέδριο στην Ελλάδα έθεσε τις βάσεις της διεκδίκησης των Ανταλλαξίμων από τα Προσφυγικά Σωματεία.
Η διεκδίκηση αυτή συνεχίζεται και σήμερα (2018-19) από Μικρασιατικούς συλλόγους.
1930: Η συμφωνία αυτή κυρώθηκε με τη Συμφωνία της Άγκυρας (Ν.4793/1930).
Με το νόμο αυτό, το ελληνικό δημόσιο καθιστούσε εαυτό, αυθαίρετα, κυρίαρχο της περιουσίας.
Παρ’ όλα αυτά, αναγνώριζε, ρητά, ότι το έκανε για να διατεθεί, αποκλειστικά και μόνο, για τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής.
1939: Με το Ν. 1909/1939 την διαχείρηση των Ανταλλαξίμων αναλαμβάνει η Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών ( ΥΔΑΜΚ =Υπηρεσία Διαχείρησης Ανταλλαξίμων Μουσουλμανικών Κτημάτων) για εκκαθάριση και διαχείρηση κάθε απαίτησης.
1943: Με το Ν. 843/1943, άρθρο 2, προβλέπονταν για “αποτελεσματικότερη” ρευστοποίηση των Ανταλλαξίμων που υπάγονταν στο Υπουργείο Πρόνοιας.
1949: Η προσφυγική ιδιότητα στην Ελλάδα (Ν. 2280/1949) αναγνωρίζεται μόνο σε όσους έφτασαν απο τη Ρωσία μέχρι το 1937. Αποκλείστηκαν, έτσι, οι Μικρασιάτες που εγκλωβίστηκαν στη Σοβιετική Ένωση.
1954: Ο Ν. 2967/1954, μη νόμιμα, παραβιάζοντας τη Συνθήκη της Λωζάνης, παραχωρεί Ανταλλάξιμα αστικά κτήματα για ανέγερση σχολείων, εκκλησιών, χωρίς να διασφαλίζει αντίστοιχα ή να παραχωρεί ακίνητα σε πρόσφυγες ή προσφυγικά σωματεία των περιοχών αυτών.
1957: Με νόμο, η διαχείρηση της Ανταλλάξιμης περιουσίας ανατίθεται σε ΝΠΔΔ ( ΤΑΠΑΠ=Ταμείο Ανταλλάξιμης Περιουσίας Αστών Προσφύγων).
Σε αυτό συμμετείχε, αναγνωρίζοντας την υποχρέωση του Κράτους, εκπρόσωπος της ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ).
1970: Ο Ν.547/1970 αποδίδει άνευ τιμήματος ανταλλάξιμα κτήματα σε Δήμους και Κοινότητες χωρίς, πάλι, να διασφαλίζει τους πρόσφυγες αυτών των περιοχών.
1976: Ο Ν. 357/1976, ευνοεί την εξαγορά ακινήτων απ’ όποιον την κατείχε, την πώληση σε εξουσιαστές βακουφικών κτημάτων, τη μεταβίβαση σε Δήμους, Κοινότητες, Προσφυγικά Σωματεία, Μικρασίας, Πόντου, Ανατ.Θράκης, ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, για ανέγερση κοινωφελών ιδρυμάτων.
1986: Με το Ν.1591/1986, οι Δήμοι και οι Κοινότητες απαλλάχτηκαν από την αποζημίωση της ΥΔΑΜΚ (υπηρεσία διαχείρησης ανταλλαξίμων) όταν έκαναν ρυμοτόμηση που περνούσε απο ανταλλάξιμα κτήματα. Και, με το Ν. 1644/1986 αποδόθηκαν κτήματα καταπατηθέντα απο γηγενείς έναντι ευτελούς τιμήματος και όχι σε πρόσφυγες.
1997: Εκδίδεται Υπουργική Απόφαση (Υπ. Οικ.) που υπενθυμίζει τη Συνθήκη της Λωζάννης :“..σε ό,τι αφορά την Ανταλλάξιμη Περιουσία, μοναδικός σκοπός είναι να ρευστοποιηθεί και απο το προϊόν να αποκατασταθούν οι αναποκατάστατοι αστοί πρόσφυγες, όπως προβλέπουν οι Διεθνείς Συνθήκες Λωζάννης (1923) και Αγκύρας (1930)”.
Ήδη, βέβαια, απο το 1991 τη διαχείρηση έχει η Κτηματική Εταιρία του Δημοσίου (1991-2007).
Αυτή η διαχείρηση απέδωσε, τότε, 8 εκατομμύρια ευρώ, το 75% των οποίων βρισκόταν σε τραπεζικό λογαριασμό διαθέσιμο και δράσεις υπέρ αστέγων και κληρονόμων προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.
2010-2016: Στην περίοδο των Μνημονίων, δεσμεύτηκαν κινητές και ακίνητες δημόσιες περιουσίες για την αξιοποίηση και εξυπηρέτηση της δανειακής σύμβασης.
Μεταξύ αυτών εντάχθηκε και το πρώην στρατόπεδο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ παραβιάζοντας τη Διεθνή Συνθήκη της Λωζάννης ( η οποία είναι πολυεθνική και υπερισχύει της ελληνικής ή ευρωπαϊκής), δεν έγινε, δηλαδή, εξαίρεση από το ΤΑΙΠΕΔ της Ανταλλάξιμης Προσφυγικής Κτηματικής Περιουσίας.
Για να έχουμε μια καθαρή, με αριθμούς, εικόνα, η όλη δημόσια ακίνητη περιουσία ήταν 72.000 ακίνητα εκτιμώμενης αξίας 272-300 δισεκατομμύρια ευρώ.
Από αυτά, τα 20.000-41.000, κατ’ άλλες εκτιμήσεις, ήσαν ανταλλάξιμα διεσπαρμένα σε 28 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας.
Αυτή η μνημονιακή μη εξαίρεση των Ανταλλαξίμων ήταν μια ακόμη μη νόμιμη ενέργεια του Κράτους.
Τότε, Μικρασιατικοί Σύλλογοι της χώρας αρχίζουν να απαιτούν την επανόρθωση της νομιμότητας.
Έτσι, στα 2018, γίνεται η εξαίρεση του στρατοπέδου Κολοκοτρώνη από το Ταμείο Διαχείρισης, αποδεικνύοντας την βασιμότητα των αντιδράσεων κατά του «ξεπουλήματος» αυτής της αστικής ανταλλάξιμης γαίας,
Όπως είναι φανερό, κατά εποχές, η ελληνική διοίκηση δεν εκπλήρωσε τα συμφωνηθέντα για τους πρόσφυγες της Ανατολής του 1922-23.
Ο Δήμος, τα Προσφυγικά Σωματεία έχουν ηθική υποχρέωση και έννομο συμφέρον να διεκδικήσουν να τους αποδοθούν τα Ανταλλάξιμα Αστικά Κτήματα, όπως και όλα τα πρώην στρατόπεδα, είτε για κοινωφελείς σκοπούς (π.χ., πάρκο, χώρος ανοιχτών εκδηλώσεων, συνεδριακό / εκθεσιακό κέντρο, ανέγερση μνημείων προσφύγων του Ελληνισμού της Ανατολής, είτε για την στέγαση φορέων-συλλόγων απογόνων προσφύγων του Ελληνισμού της Ανατολής.
Όχι πάντως για μεζονέτες ή μεμονωμένα επιχειρηματικά σχέδια.
Ο Δήμος Σερρών είναι ο φυσικός διαχειριστής του πρώην Στρατοπέδου Κολοκοτρώνη, Δήμο Σερρών είναι ο εχέγγυος θεσμικός φορέας.
Χωρίς Την βιωσιμότητα της κοινωφελούς αξιοποίησης των στρατοπέδων θα μπορούσε να την εξασφαλίσει ολόκληρη η σύγχρονη τοπική κοινωνία και όχι μόνον οι απόγονοι του Ελληνισμού της Ανατολής, η ποιότητα ζωής θα αναβαθμιστεί.
Η κοινή διεκδίκηση είναι προς όφελος όλης της τοπικής κοινωνίας, της ομοψυχίας των δημοτών, της συμπαράταξης Δημοτικής Αρχής.
Η απόδοση των τριών στρατοπέδων ( ΠΑΠΑΛΟΥΚΑ, ΕΜΜ. ΠΑΠΠΑ, ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ) στον Δήμο Σερρών πρέπει να γίνει τώρα που με την εισβολή στη Συρία μπορεί να προωθηθεί θέμα μεταβολής συνόρων που καθορίστηκαν στην Συνθήκη της Λωζάνης.
Τέλος, η συνδυασμένη-ολοκληρωμένη διαμόρφωσή του πρώην στρατοπέδου , μαζί με την περιοχή του Πάρκου της Αγ. Βαρβάρα, θα αναζωογονήσει την πόλη και την ευρύτερη περιοχή.πρός όφελος των Σερραίων και των καλοδεχούμενων επισκεπτών από το εσωτερικό και εξωτερικό.
