Την 1η Ιουνίου του 1998, ο Δημήτρης Λιαντίνης ξυπνά πολύ νωρίς το πρωί. Βγαίνει από το σπίτι του στην Κηφισιά, βάζει μπροστά την παλιά λευκή BMW του και πηγαίνει στη Σπάρτη. Αφήνει το αυτοκίνητο στην πόλη με γεμάτο ρεζερβουάρ και με ένα ταξί φτάνει στο καταφύγιο του Ταΰγετου.
Η απόσταση είναι μικρή, περίπου 20 χιλιόμετρα. Ο Κώστας Τζούνης, ο ταξιτζής, τον έχει πάει πολλές φορές εκεί. Κάθε φορά τον αφήνει, τον περιμένει στο καταφύγιο και γυρνούν μαζί στη Σπάρτη. Αυτήν τη φορά, όμως, δεν έπρεπε να τον περιμένει.
Ο Δημήτρης Λιαντίνης κατεβαίνει από το ταξί και ανηφορίζει για τον Προφήτη Ηλία, την κορυφή του βουνού. Ήταν η τελευταία φορά που τον έβλεπε κανείς ζωντανό.
Η ιστορία του Δημήτρη Λιαντίνη, καθηγητή στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας, αποτέλεσε μία από τις πιο συγκλονιστικές ιστορίες εξαφάνισης στα ελληνικά χρονικά. Όχι αδικαιολόγητα, αφού ο τρόπος που άφησε τα εγκόσμια ήταν το ίδιο μυστηριώδης με τον χαρακτήρα του.
Αν και πολλοί έτρεφαν ελπίδες ότι θα βρεθεί ζωντανός, ένα γράμμα που άφησε στην κόρη του, άφηνε λίγα περιθώρια ερμηνείας για τη μοίρα του καθηγητή.
Ο Δημήτρης Λιαντίνης γεννήθηκε στις 23 Ιουλίου του 1942 στη Λιαντίνα, με το όνομα Δημήτρης Νικολακάκος – ο ίδιος άλλαξε το όνομά του για να τιμήσει το χωριό του, που βρίσκεται στους πρόποδες του Ταΰγετου. Δευτερότοκος μεταξύ τριών αδερφών, ο Δημήτρης έδειξε από μικρός μία κλίση στο διάβασμα.
Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή της Αθήνας, εργάστηκε ως καθηγητής σε Γυμνάσιο και αφού επέστρεψε από μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία, έγινε καθηγητής φιλοσοφίας. Το 1973 παντρεύτηκε τη Νικολίτσα Γεωργοπούλου και απέκτησε μία κόρη. Την ονόμασε Διοτίμα, από μια αρχαία ιέρεια του έρωτα.
Ο Λιαντίνης λάτρευε τη ζωή, τη γυναικεία ομορφιά και το αρχαιοελληνικό πνεύμα. Ήταν συγγραφέας εννέα βιβλίων με φιλοσοφικό και εκπαιδευτικό περιεχόμενο, ενώ μετέφρασε στα ελληνικά το Ίδε ο Άνθρωπος, του Friedrich Nitsche. Το πάθος του για τη φιλοσοφία και τη μελέτη τον έκανε αρκετά αγαπητό στους φίλους και τους φοιτητές του. Ως ένας άνθρωπος περίεργος και αλλόκοτος, έκανε πάντα εντύπωση με τις γνώσεις και τον χαρακτήρα του, τόσο στο πανεπιστήμιο όσο και στο φιλικό του περιβάλλον.
O Δημήτρης Λιαντίνης σε νεαρή ηλικία (στο κέντρο)
Το σχέδιο της εξαφάνισής του και της εγκατάλειψης αυτού του κόσμου φαίνεται ότι ήταν από καιρό εκπονημένο από τον καθηγητή. «Ο θάνατος είναι ένα φαινόμενο κυρίαρχο. Ο θάνατος είναι το σημαντικότερο πρόβλημα της φιλοσοφίας. Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου. Ένα είναι βέβαιο, ασφαλές και απόλυτο, ότι κάποια μέρα θα πεθάνουμε», είχε πει ο ίδιος, για να προσθέσει: «Ο θάνατος είναι κυρίαρχος στον πλανήτη. Πλανητάρχης είναι ο θάνατος, κανείς άλλος. Αλλά και στο σύμπαν είναι ο κυρίαρχος νόμος που κρατεί, άρα ο θάνατος είναι και συμπαντάρχης. Ολόκληρος ο πλανήτης είναι ένα σφαγείο, κάθε στιγμή».
«Εγώ τα έχω κανονίσει τα πράγματα. Μέχρι εδώ ήταν»
Η εξαφάνιση του Λιαντίνη προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στην κοινή γνώμη.
Τα μέσα ενημέρωσης ασχολήθηκαν εκτεταμένα με την ιστορία του καθηγητή και τις επιχειρήσεις των σωστικών συνεργείων και της ΕΜΑΚ, που μαζί με ορειβάτες χτένιζαν τις πλαγιές του βουνού, για να τον βρουν. Αν και πολλοί έτρεφαν ελπίδες ότι ο Λιαντίνης θα βρεθεί ζωντανός, ένα γράμμα που άφησε στην κόρη του, προτού εξαφανιστεί, άφηνε λίγα περιθώρια ερμηνείας για τη μοίρα του καθηγητή:
«Διοτίμα μου,
Φεύγω αυτοθέλητα. Αφανίζομαι όρθιος, στιβαρός και περήφανος. Ετοίμασα τούτη την ώρα βήμα-βήμα ολόκληρη τη ζωή μου, που υπήρξε πολλά πράγματα, αλλά πάνω από όλα εστάθηκε μια προσεκτική μελέτη θανάτου. Τώρα που ανοίγω τα χέρια μου και μέσα τους συντρίβω τον κόσμο, είμαι κατάφορτος με αισθήματα επιδοκιμασίας και κατάφασης.
Πεθαίνω υγιής στο σώμα και στο μυαλό, όσο καθαρό είναι το νωπό χιόνι στα όρη και το επεξεργασμένο γαλάζιο διαμάντι.
Να ζήσεις απλά, σεμνόπρεπα, και τίμια, όπως σε δίδαξα. Να θυμάσαι ότι έρχονται χαλεποί καιροί για τις νέες γενεές. Και είναι άδικο και μεγάλο παράξενο να χαρίζεται τέτοιο το δώρο της ζωής στους ανθρώπους, και οι πλείστοι να ζούνε μέσα στη ζάλη αυτού του αστείου παραλογισμού.
Η τελευταία μου πράξη έχει το νόημα της διαμαρτύρησης για το κακό που ετοιμάζουμε εμείς οι ενήλικοι στις αθώες νέες γενεές που έρχουνται. Ζούμε τη ζωή μας τρώγοντας τις σάρκες τους. Ένα κακό αβυσσαλέο στη φρίκη του. Η λύπη μου γι’ αυτό το έγκλημα με σκοτώνει.
Να φροντίσεις να κλείσεις με τα χέρια σου τα μάτια της γιαγιάς Πολυτίμης, όταν πεθάνει. Αγάπησα πολλούς ανθρώπους. Αλλά περισσότερο τρεις. Το φίλο μου Αντώνη Δανασσή, τον αδερφοποιτό μου Δημήτρη Τρομπούκη, και τον Παναγιώταρο το συγγενή μου, γιο και πατέρα του Ηρακλή.
Κάποια στοιχεία από το αρχείο μου το κρατά ως ιδιοκτησία ο Ηλίας Αναγνώστου.
Να αγαπάς τη μανούλα ως την τελευταία της ώρα. Υπήρξε ένας υπέροχος άνθρωπος για μένα, για σένα, και για τους άλλους. Όμως γεννήθηκε με μοίρα. Γιατί της ορίστηκε το σπάνιο, να λάβει σύντροφο στη ζωή της όχι απλά έναν άντρα, αλλά τον ποταμό και τον άνεμο. Το γράμμα του αποχαιρετισμού που της έγραψα το παίρνω μαζί μου.
Σας αφήνω εσένα, τη μανούλα και το Διγενή, το σπίτι μου δηλαδή, που του στάθηκα στύλος και στέμμα, Γκέμμα πες, σε υψηλούς βαθμούς ποιότητας και τάξης. Στη μεγαλύτερη δυνατή αρνητική εντροπία. Να σώζετε αυτή τη σωφροσύνη και αυτή την τιμή. Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο του Οιδίποδα. Αν όμως δεν αντέξω να υψωθώ στην ανδρεία που αξιώνει αυτός ο τρόπος, και ευρεθεί ο νεκρός μου σε τόπο όχι ασφαλή, να φροντίσεις με τη μανούλα και το Διγενή, να τον κάψετε σε ένα αποτεφρωτήριο της Ευρώπης.
Έζησα έρημος και ισχυρός.
Λιαντίνης
Τη μέρα που θα πέσω έδωσα εντολή να στεφανωθούν οι μορφές Σολωμού στη Ζάκυνθο και Λυκούργου στη Σπάρτη».
Ο Δημήτρης Λιαντίνης με την κόρη του Διοτίμα
Στο γράμμα του Λιαντίνη προς την κόρη του γίνεται αναφορά στον Παναγιώταρο. Πρόκειται για τον Παναγιώτη Νικολακάκο, που στις 6 Ιουλίου του 2005, με τη συμπλήρωση επτά χρόνων από την εξαφάνιση του καθηγητή, οδήγησε τη Διοτίμα σε μία σπηλιά του Ταΰγετου, όπου μέσα κείτονταν τα οστά του Λιαντίνη. Ο Γιώργος Νικολακάκος αποκάλυψε αργότερα ότι ο αδερφός του είχε δώσει ακριβείς οδηγίες για το πότε θα πρέπει να αποκαλυφθεί το μέρος όπου βρισκόταν το πτώμα του.
H εύρεση των οστών του Δημήτρη Λιαντίνη στον Ταΰγετο
Η συνταρακτική ιστορία του Λιαντίνη έκανε πολλούς να υποστηρίξουν -ακόμη και μετά την εύρεση των οστών του- ότι ο καθηγητής ζει μέχρι σήμερα. Ανάμεσα σε αυτούς, υπήρξε και η σύζυγός του Νικολίτσα Γεωργοπούλου, η οποία μάλιστα υποστήριξε πρόσφατα μέσω του λογαριασμού της στο Facebook και το Twitter ότι ο Λιαντίνης είναι «εξαφανισμένος» και όχι νεκρός, δημοσιεύοντας μάλιστα προς απόδειξη φωτογραφίες που ισχυρίζεται ότι είναι του άνδρα της, ο οποίος εργάζεται στην Αμφίπολη.
Λόγω του χρόνου που μεσολάβησε μεταξύ του θανάτου του Λιαντίνη και του εντοπισμού των οστών του, ήταν αδύνατο να εξακριβωθεί από τις τοξικολογικές εξετάσεις η αιτία θανάτου του καθηγητή. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ιατροδικαστή Φίλιππο Κουτσαύτη, οι ιατροδικαστικές εξετάσεις απέδειξαν χωρίς αμφιβολία ότι τα οστά του νεκρού ανήκαν στον Λιαντίνη, αφού άλλωστε τα οστά που βρέθηκαν από την οδοντοστοιχία ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.
Η ΙΑΤΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΝΕΚΡΟΨΙΑΣ-ΝΕΚΡΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΙΑΝΤΙΝΗ, ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΟΣΤΑ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΤΑΫΓΕΤΟ ΑΝΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ.
Ακόμη, η προσωπική οδοντίατρος του Λιαντίνη, Βασιλική Σωτηροπούλου, δήλωσε σχετικά με την ταυτοποίηση του νεκρού: «Παρουσία του κ. Κουτσαύτη και του κ. Πίτσιου (σ.σ.: Καθηγητής Φυσικής Ανθρωπολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών), έκανα την αναγνώριση του Δημήτρη Λιαντίνη -το DNA ήρθε αργότερα- βάσει κάποιων στοιχείων στο ιστορικό του. Κάποια πράγματα ήταν φως-φανάρι, απόλυτα συμβατά και σε αυτό συμφώνησαν όλοι, ακόμη και η σύζυγός του. Αργότερα, βέβαια, διαφώνησε. Αλλά πια μπαίνουμε σε άλλη σφαίρα που δεν επιθυμώ να την αγγίξω». (Πηγή: «Λιαντίνης – Έζησα έρημος και ισχυρός», Δ. Αλικάκου, εκδ.: Ελευθερουδάκη).
Εκτός από τα επιστημονικά δεδομένα, ο τελευταίος διάλογος του Λιαντίνη με τη μητέρα του, όπως τον διηγείται ο αδερφός του Γιώργος Νικολακάκος στον δημοσιογράφο Θοδωρή Γεωργακόπουλο, δείχνει ποιο ήταν το τέλος του:
– Μάνα, εγώ τερματίζω, μη με κλαις εμένα, εγώ έζησα δύο ζωές.
– Βρε παιδάκι μου, δεν περιμένεις πρώτα να τελειώσω εγώ και έπειτα κάνε ότι καταλαβαίνεις;
Της έπιασε το χέρι:
– Όχι μάνα, πάρτο πίσω, αυτό είναι κατάρα για μένα. Εγώ τα έχω κανονίσει τα πράγματα. Μέχρι εδώ ήταν.
