Αυτοάνοσα & COVID-19: Είναι τα Αυτοάνοσα Νοσήματα Επιβαρυντικός Παράγοντας;

Διάφορες παθήσεις έχει φανεί ότι επηρεάζουν την πρόγνωση των ασθενών που πάσχουν από COVID-19 και τους κατατάσσουν σε ευπαθείς ομάδες.

Ο κορωνοϊός είναι μεγαλύτερη απειλή για όσους έχουν ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα και για όσους πάσχουν από χρόνιες ασθένειες.

Τα αυτοάνοσα είναι μια κατηγορία χρόνιων νοσημάτων, στα οποία εξ ορισμού υπάρχει δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ανήκουν όμως όλοι όσοι έχουν αυτοάνοσο στις ευπαθείς ομάδες για την εκδήλωση βαριάς νόσου COVID-19;

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς 

Όταν κάποιος πάσχει από αυτοάνοσο νόσημα, το ανοσοποιητικό του δεν λειτουργεί φυσιολογικά. Αντί να παρουσιάσει μια ισχυρή γραμμή άμυνας κατά των εξωτερικών εισβολέων, επιτίθεται στο ίδιο του το σώμα.

Τα αυτοάνοσα είναι ασθένειες όπου υπάρχει χρόνια φλεγμονή. Σε καταστάσεις όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα ή ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η ανησυχία που προκύπτει σε αυτές τις περιπτώσεις είναι εάν η ανοσοκαταστολή κάνει τους ασθενείς πιο ευάλωτους σε περίπτωση λοίμωξης από τον SARS-CoV-2.

Τα αυτοάνοσα είναι μια ομάδα ασθενειών στην οποία κατατάσσονται πάνω από 150 διαφορετικά νοσήματα. Το κατά πόσο κάποιος που έχει αυτοάνοσο ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου για τη νόσο COVID-19, εξαρτάται από:

• Τη νόσο την οποία πάσχει
• Την δραστηριότητα της νόσου (έξαρση, ύφεση)
• Την φαρμακευτική αγωγή (λήψη ή όχι ανοσοκατασταλτικών, βιολογικών παραγόντων, κορτιζόνης)
• Την ηλικία του ασθενούς
• Τη συνύπαρξη άλλων ασθενειών, όπως είναι ο διαβήτης, η υπέρταση, τα καρδιολογικά νοσήματα⁽¹⁾

“Η πιθανότητα να βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή άτομα που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα, εξαρτάται από την συγκεκριμένη ασθένεια και την τρέχουσα δραστηριότητα της ⁽²⁾

Dr. Douglas Roberts

Ρευματολόγος, καθ. Πανεπιστημίου Davis Καλιφόρνια

Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, Λύκος και Ανοσοκαταστολή

Άτομα με αρθρίτιδα θεωρείται ότι μπορεί να έχουν ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης, δεν θεωρούνται όμως ότι είναι ανοσοκατασταλμένα.

Εξαρτάται επίσης από τη θεραπεία που λαμβάνουν οι ασθενείς για την ασθένεια τους. Κάθε νόσος και ασθενής διαφέρουν και πρέπει να αξιολογούνται από τον γιατρό, κατά περίπτωση⁽²⁾.

Γενικά, σοβαρές περιπτώσεις λύκου ή συστηματικής αγγειίτιδας βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο σε σχέση με άτομα που είναι υγιή ή άτομα με ήπια ρευματοειδή αρθρίτιδα ή ψωριασική αρθρίτιδα⁽²⁾.

Νόσος του Hashimoto

H νόσος του Hashimoto είναι ένα από τα πιο κοινά αυτοάνοσα νοσήματα. Πρόκειται για μια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, όπου το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται και σταδιακά καταστρέφει τον θυρεοειδή αδένα. Η νόσος σε διάστημα μηνών ή ετών οδηγεί σε υπολειτουργία του θυρεοειδή (υπο-θυρεοειδισμός) και την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως η εύκολη κόπωση, η αύξηση βάρους, η δυσκοιλιότητα και οι εναλλαγές στη διάθεση.

Στις περιπτώσεις που ο θυρεοειδής λειτουργεί ακόμη φυσιολογικά, αλλά και στα άτομα που είναι ρυθμισμένη η θυρεοειδική τους λειτουργία με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, η νόσος του Χασιμότο δεν θεωρείται από μόνη της σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας.

Η νόσος του Hashimoto όμως, όπως και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, είναι ένδειξη για την ύπαρξη υποκείμενων μεταβολικών διαταραχών, όπως η έλλειψη βιταμίνης D3, η αντίσταση στην ινσουλίνη, το μεταβολικό και το ψυχογενές στρες, που αυτά είναι επιβαρυντικοί παράγοντες για την COVID-19^(3-7).

Η ανίχνευση και αποκατάσταση των υποκείμενων μεταβολικών διαταραχών είναι πρωταρχικής σημασίας.

Μεταβολικές Διαταραχές και COVID-19

Στην τρέχουσα πανδημία από τον SARS-CoV-2, παρατηρείται ότι άτομα που έχουν τις παραπάνω μεταβολικές διαταραχές και νοσήματα έχουν και αυξημένο κίνδυνο από τη νόσο COVID-19⁽⁸⁾.

“Oι γιατροί πρέπει να εξασφαλίσουν έγκαιρο και διεξοδικό μεταβολικό έλεγχο για όλους τους ασθενείς που πάσχουν απόCOVID-19⁽⁸⁾.”
Endocrine and metabolic link to coronavirus infection. Nature Reviews Endocrinology Apr. 2020.

Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και άτομα με μεταβολικό σύνδρομο (προδιαβήτη), ενδέχεται να έχουν μέχρι δέκα φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου όταν νοσήσουν από COVID-19 ⁽⁸⁾.

Σε πρόσφατη δημοσίευση στο Nature Reviews Endocrinology, οι συγγραφείς τονίζουν ότι «Οι γιατροί πρέπει να εξασφαλίσουν έγκαιρο και διεξοδικό μεταβολικό έλεγχο για όλους τους ασθενείς που πάσχουν από COVID-19 ⁽⁸⁾».

Ψωρίαση

Η ψωρίαση είναι επίσης ένα από τα πιο κοινά αυτοάνοσα και παρότι προσβάλει κυρίως το δέρμα, συνυπάρχει συχνά με μεταβολικό σύνδρομο και πληθώρα παθολογικών καταστάσεων που αυξάνουν τον κίνδυνο για βαριά νόσο. Αυτές συμπεριλαμβάνουν την παχυσαρκία, την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, την αντίσταση στην ινσουλίνη, καρδιαγγειακά νοσήματα, λιπώδη διήθηση του ήπατος και σημαντική έλλειψη βιταμίνης D^(9-11).

Το International Psoriasis Council συμβουλεύει οι ασθενείς που πάσχουν από ψωρίαση να λαμβάνουν όλες τις απαραίτητες προφυλάξεις για την αποφυγή της νόσου COVID-19.

Συστήνει επίσης στους γιατρούς, στην περίπτωση που κάποιος ασθενής με ψωρίαση διαγνωστεί με τη νόσο COVID-19, να γίνει διακοπή ή αναβολή των ανοκοκατασταλτικών φαρμάκων⁽¹²⁾. Αυτό είναι σε συμφωνία με τις κατευθυντήριες οδηγίες των European Dermatology Forum⁽¹³⁾ και American Academy of Dermatology⁽¹⁴⁾, που αναφέρουν ότι οι ανοσοκατασταλτικές θεραπείες αντενδείκνυνται σε ασθενείς με ενεργό λοίμωξη.

Ελκώδης Κολίτιδα – Νόσος του Crohn – ΣΚΠ

Αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ελκώδης κολίτιδα, η νόσος του Crohn και η σκλήρυνση κατά πλάκας εμφανίζουν επίσης μεταβολικές διαταραχές που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για τη νόσο COVID-19. Αυτές είναι:

• Διαταραχή του μικροβιώματος
• Αντίσταση στην ινσουλίνη
• Έλλειψη και αντίσταση στη βιταμίνη D3
• Χρόνια φλεγμονή

Συστάσεις

Λόγω των παραγόντων κινδύνου που συνδέονται είτε με την ίδια τη νόσο, με τη δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού, την ανοσοκαταστολή λόγω φαρμακευτικής θεραπείας και των υποκείμενων μεταβολικών διαταραχών που συνοδεύουν τα γενικότερα τα αυτοάνοσα νοσήματα συστήνεται η:

1. Αυστηρή τήρηση των μέτρων περιορισμού της μετάδοσης του ιού
2. Διατήρηση της καλύτερης δυνατής κατάστασης υγείας.

Είναι πρωταρχικής σημασίας αυτή την περίοδο, για όσους έχουν κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, η διατήρηση της καλύτερης δυνατής μεταβολικής κατάστασης.

Η μεταβολική κατάσταση του οργανισμού συνδέεται άμεσα με τους μηχανισμούς προστασίας από τον κορωνοϊό και την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος^(16-18).

Ένας υγιής οργανισμός, χωρίς ελλείψεις είναι σε θέση να διαχειριστεί καλύτερα έναν λοιμογόνο παράγοντα και να ανακάμψει ταχύτερα μετά από νόσο ή έκθεση σε συνθήκες στρες.

Διαβάστε επίσης για τον πόνο στον αυχένα: