Νιώθετε μια ακαταμάχητη νύστα μετά το φαγητό το μεσημέρι;
Είναι 2:23 το μεσημέρι μια Παρασκευή και έχετε κάτι να κάνετε.
Το μυαλό σας θέλει να δουλέψει, αλλά το μόνο που θέλει το σώμα σας – απελπιστικά – είναι να «σβήσει». Τα βλέφαρά σας χαμηλώνουν. Οι ώμοι σας πέφτουν.
Μήπως αυτό το σενάριο σας συμβαίνει κάθε μεσημέρι; Ακριβώς στη μέση της ημέρας όταν θέλετε να είστε πιο παραγωγικοί, η νύστα σας ανατρέπει όλα τα σχέδια.
Η μεσημεριανή υπνηλία (ή απογευματινή κόπωση) εμφανίζεται πάντα την πιο ακατάλληλη στιγμή: κάπου μεταξύ 1 μ.μ. και 4 μ.μ., όταν πρέπει να λειτουργήσετε στο μέγιστο βαθμό.
Από πού προέρχεται τελικά αυτή η ξαφνική κούραση; Για πολύ καιρό πιστεύαμε ότι σχετίζεται με το φαγητό.
Αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου πιθανό να είναι αυτή η αιτία.
Η πραγματική εξήγηση πίσω από την πιο συνηθισμένη αιτία έχει τις ρίζες της σε δύο βιολογικά φαινόμενα.
Γιατί νυστάζω κάθε μεσημέρι;
Φανταστείτε, ουσιαστικά, ως δύο μικρές μηχανές που δουλεύουν μέσα στο σώμα σας: τον ομοιοστατικό μηχανισμό του ύπνου και τον κιρκάδιο ρυθμό σας.
Ο ομοιοστατικός μηχανισμός του ύπνου σας είναι ουσιαστικά η ανάγκη σας για ύπνο, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ανεβαίνει και ανεβαίνει, φτάνοντας στο αποκορύφωμά της γύρω από την ώρα του ύπνου σας, όταν είστε στην πιο νυσταγμένη σας κατάσταση.
Αν όμως αυτό ήταν το μόνο πράγμα που έλεγχε τον ύπνο μας, θα αποκοιμιόμασταν σαν γάτες. Αλλά ο κιρκάδιος ρυθμός σας εμποδίζει αυτό να συμβεί.
Καθώς η ομοιοστατική σας ορμή ύπνου αυξάνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο κιρκάδιος ρυθμός σας -κάτι σαν το εσωτερικό ρολόι του σώματός σας, το οποίο σας θέλει ξύπνιους και παραγωγικούς όλη την ημέρα- υπολογίζει την αυξανόμενη κούραση για να σας προσφέρει εγρήγορση.
Αυτές οι ορμόνες καταπολεμούν την επιθυμία σας να κοιμηθείτε μέχρι την ώρα του ύπνου.
Στη συνέχεια, το σώμα σας απελευθερώνει μελατονίνη για να μειώσει την εγρήγορσή σας, ώστε να μπορέσετε να ξεκουραστείτε.
Όταν είστε πραγματικά ξεκούραστοι – ας πούμε, έχετε κοιμηθεί επτά και πλέον ώρες κάθε βράδυ για μια εβδομάδα, περίπου την ίδια ώρα κάθε βράδυ, και ξυπνάτε περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα – η ομοιοστατική σας κίνηση και το βιολογικό σας ρολόι λειτουργούν τέλεια μαζί.
Τα επίπεδα ενέργειάς σας είναι φυσιολογικά και δεν βιώνετε αυτή την «πτώση» μετά το γεύμα.
Όταν όμως δεν κοιμάστε αρκετά, το σύστημα βγαίνει εκτός λειτουργίας.
Η συσσώρευση της πίεσης για ύπνο τρέχει λίγο πιο μπροστά από το πότε το βιολογικό ρολόι ασκεί αρκετή πίεση για να την αντισταθμίσει.
Και έτσι, καθώς περνάτε από το πρωί στο απόγευμα, έχετε μια μικρή -αλλά αξιοσημείωτη- πίεση για ύπνο από το ομοιοστατικό σύστημα, την οποία το κιρκάδιο ρολόι, το βιολογικό ρολόι, δεν έχει προλάβει ακόμα.
Πώς μπορώ να καταπολεμήσω τη μεσημεριανή υπνηλία;
Αν δεν κοιμάστε αρκετές ώρες τη νύχτα -και ας είμαστε ειλικρινείς, πολλοί από εμάς δεν κοιμόμαστε τη νύχτα όσο χρειαζόμαστε- μπορείτε να το αναπληρώσετε την ημέρα με έναν υπνάκο.
Η απλή πράξη του να σηκωθείτε όρθιοι θα σας κάνει να νιώθετε πιο ξύπνιοι.
Η ορθοστασία ενεργοποιεί τους αντιβαρυτικούς μύες σας, όπως οι γάμπες, οι τετρακέφαλοι και ορισμένα μέρη της πλάτης και του αυχένα σας, τα οποία στέλνουν ένα σήμα στον εγκέφαλό σας που σας κρατάει ξύπνιους.
Η σωματική άσκηση είναι ένα επιπλέον μπόνους.
Το φως δρα στα κέντρα του εγκεφάλου για να αυξήσει την εγρήγορση και έχει άμεσα αποτελέσματα.
Η κοινωνική αλληλεπίδραση είναι ένας άλλος πολύ ισχυρός τρόπος για να σας κρατήσει ξύπνιους. Είναι πολύ δύσκολο να αποκοιμηθείτε αν συμμετέχετε σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Η καφεΐνη χρειάζεται περίπου μισή ώρα για να δράσει.
