Για τις προκλήσεις της σοσιαλδημοκρατίας μίλησε ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου στην ημερίδα που οργάνωσε στην Πάτρα το ίδρυμα «Ανδρέας Παπανδρέου», με θέμα «Δημοκρατία στο μεταίχμιο».
«Είναι πολλοί οι πολέμιοι της δημοκρατίας. ‘Αλλοι φανεροί, άλλοι με πιο ύπουλους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους. Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός κατάφερε τον προηγούμενο αιώνα να εξανθρωπίσει το καπιταλιστικό σύστημα. Σήμερα απαιτείται αγώνας για να εξανθρωπίσουμε την παγκοσμιοποίηση και μαζί να επανακτηθεί η δύναμη των πολιτών στη διαμόρφωση του μέλλοντός τους».
Στη συνέχεια, ο Γιώργος Παπανδρέου έκανε λόγο για «έλλειμμα εμπιστοσύνης μεταξύ πολιτών και πολιτικής», προσθέτοντας:
«Πρόκειται για αμφισβήτηση αντισυστημική, που βαθαίνει σε πολλές κοινωνίες. Και δεν μιλώ για καθεστώτα αυταρχικά ή δικτατορικά. Γιατί εκεί δύσκολα εκφράζεται η κοινωνία, παρά μόνον ως εξέγερση. Μιλώ για κοινωνίες που διέπονται από μια κανονικότητα δημοκρατική. Που όμως, φαίνεται ότι και σε αυτές, σήμερα, υπάρχει μια βαθύτερη αποξένωση από το σύστημα».
«Αυτή η αμφισβήτηση», σημείωσε, «τείνει να συμπαρασύρει και την έννοια της δημοκρατίας» και συμπλήρωσε:
«Όσοι ζήσαμε εποχές δικτατορίας, αυταρχισμού, καταπίεσης και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θεωρούμε αυτονόητη την ανάγκη της δημοκρατίας. Όμως, αυτή η θέση δεν είναι σήμερα πια αυτονόητη. Αμφισβητούνται από πολλούς βασικές αρχές, πρακτικές και αξίες της δημοκρατίας.
Η αλήθεια είναι ότι ζούμε αλλεπάλληλες κρίσεις, το κραχ του 2008, στη Wall Street, και την οικονομική κρίση που χτύπησε εμάς και άλλους Ευρωπαίους, το 2009, τα συνεχιζόμενα κύματα προσφυγιάς, τη μεγάλη πανδημία, την εντεινόμενη κλιματική κρίση μαζί με την ενεργειακή κρίση, αλλά και τις ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις που ανατρέπουν τις εργασιακές σχέσεις. Όλα τα παραπάνω προκαλούν ανασφάλεια, αβεβαιότητα, φόβο και αμφισβήτηση».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, ο Γιώργος Παπανδρέου ανέφερε ότι «αρκετές δεκαετίες τώρα έχουμε την εκ των έσω ‘άλωση’ της δημοκρατίας, δηλαδή, τη συστηματική και συνεχή περιθωριοποίηση του πολίτη, της κοινωνίας των πολιτών, της δύναμης της λαϊκής βούλησης μέσα από ένα κοινωνικο-οικονομικό σύστημα που συγκεντρώνει εξουσία και πλούτο και παράγει ανισότητες, ανασφάλεια, εξάρτηση, αδικίες και κρίσεις».
«’Αρα», συνέχισε, «το παράδοξο και η πρόκληση για εμάς τους προοδευτικούς πολίτες, είναι να ανατρέψουμε τη ροπή της συνεχούς υπονόμευσης της δημοκρατίας και με την αναζωογόνηση και εμβάθυνσή της να απαντήσουμε στα κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας».
Επίσης, ο πρώην πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «σήμερα, σε κάθε έκφανση της κοινωνικής μας ζωής, αυτού που ονομάζουμε δημόσιο βίο, κυριαρχεί η ανισότητα» και πρόσθεσε:
«Έχουμε την υπερ-συγκέντρωση πλούτου, εξουσίας, τεχνολογίας και Μέσων Ενημέρωσης, ακόμη και των κοινωνικών δικτύων. Υπερ-συγκέντρωση σε πολύ λίγα χέρια».
Αναφερόμενος στην πρόσφατη υγειονομική κρίση είπε ότι «ανέδειξε με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο ότι και η ποιότητα μα και η πρόσβαση σε υγεία και παιδεία, υπολείπονται κατά πολύ των δυνατοτήτων της ανθρωπότητας».
«Σε πάρα πολλές περιπτώσεις», τόνισε, «η πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες υγείας και παιδείας, είναι αδύνατη, ακόμη και σε χώρες, όπως η δική μας που θέλουμε να υποστηρίζουμε ότι έχουμε δημόσια συστήματα και στους δύο αυτούς τομείς».
Μιλώντας για την Παιδεία, ο Γιώργος Παπανδρέου υπογράμμισε ότι «απαιτείται η πολιτεία, τα κόμματα, τα κινήματα, η κοινωνία των πολιτών, να επενδύσουν στην παιδεία που πέρα από επαγγελματική κατάρτιση θα στοχεύει στην διαμόρφωση πολιτών, ενημερωμένων και κριτικά σκεπτόμενων».
