Το θάνατο μπορώ να τον περιγράψω και το χαμό το ίδιο. Την ξαφνική απώλεια, αυτή που γίνεται τόσο βίαια όμως δεν μπορώ. Αυτή που σε ξεσκίζει, αύτη που έγινε τόσο απότομα που δεν πρόλαβες να πάρεις καν ανάσα. Που σου έκοψε την αναπνοή και δεν ξέρεις αν θέλεις να ξεκινήσεις να αναπνέεις ξανά. Φοβάσαι πως όταν θα ανασάνεις, όλα θα έχουν αλλάξει. Όλα θα είναι δεδομένα. Ενώ όσο κρατάς την αναπνοή σου, νιώθεις πως σταματάς το χρόνο. Τον καθυστερείς, έστω για λίγο. Αυτό το λίγο που χρειάζεσαι για να αντέξεις μερικά δευτερόλεπτα πριν ο κόσμος σου όλος αλλάξει. Ριζικά και δε θα είναι ποτέ ο ίδιος.
Πως να συνεχίσεις να ζεις όταν έχεις χάσει κομμάτι δικό σου;
Τι να πει κανείς σε αυτούς τους γονείς που έχασαν τα παιδιά τους; Σε αυτούς τους ανθρώπους που έχασαν οικογένεια, συγγενείς και φίλους; Από που να ξετυλίξεις αυτό το κουβάρι που λέγεται ζωή για να μπορέσεις να πάρεις ανάσα και να σκεφτείς: θέλω να συνεχίσω να ζω; Έχω λόγο να ζω; Γιατί εγώ να έχω λόγο να ζω και όχι αυτοί που χάθηκαν άδικα με μια σύγκρουση μετωπική; Τα ερωτήματα ασταμάτητα. Και έτσι θα παραμείνουν για μέρες, για μήνες, πιθανόν για χρόνια.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η απώλεια δεν είναι λάθος, ο χαμός του δικού σου ανθρώπου δεν είναι μια άδικη στιγμή. Είναι πόνος ατέλειωτος που πρέπει να μάθεις να ζεις με αυτόν. Δε τον ήξερες γιατί δε χρειάστηκε να τον μάθεις. Ευτυχώς δεν χρειάστηκε, όπως άλλοι πριν από εσένα έμαθαν να ζουν. Τόσα χρόνια γράφω μέσα από τα κείμενα μου πως ζούμε από τύχη. Με θλίβει ότι έπρεπε να σκοτωθούν δεκάδες για να κατανοήσουμε πως τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Η ζωή δεν είναι δεδομένη, το θα σε δω αύριο δεν ήταν ποτέ δεδομένο. Το να αναβάλεις κάτι για μετα, δεν είναι ποτέ σίγουρο ότι θα γίνει. Όμως το κάνουμε όλοι μας, γιατί είμαστε τυχεροί. Γιατί σηκωνόμαστε να ζήσουμε άλλη μια ώρα, άλλη μια ημέρα. Εκνευρίζομαι με ανθρώπους που νομίζουν πως έχουν όλο το χρόνο μπροστά τους και εντελώς εγωιστικά αναβάλλουν αυτό που θέλουν να κάνουν. Εκνευρίζομαι και με τον εαυτό μου, όταν πρέπει να το κάνω.
Όλα όσα δεν ειπωθήκαν.
Σε πονάει που δεν είπες εκείνα τα τελευταία λόγια. Που δεν κατάφερες να στείλεις εκείνο το μήνυμα ή να πάρεις τηλέφωνο. Πριν χαθεί το σήμα, πριν χαθεί η επαφή. Που να το ήξερες πως θα χαθεί για πάντα, δε φταις εσύ. Ανείπωτα λόγια θα υπάρχουν πάντα όταν χάνουμε ένα δικό μας άνθρωπο. Και εκεί να ήσουν, πάλι δε θα προλάβαινες να πεις όλα όσα θα ήθελες. Ξέρω, θα προλάβαινες να πεις έστω το σ ‘αγαπώ.
Έχουμε όμως την τάση να αναβάλουμε. Να θεωρούμε τους εαυτούς μας πιο σημαντικούς από τους άλλους και από το χρόνο. Θα σου γνωρίσω τους δικούς μου άλλη φορά. Θα σε φέρω σπίτι μου όταν θα είμαι έτοιμος/η. Είναι νωρίς ή είναι αργά. Με τι θράσος οι άνθρωποι νομίζουμε ότι ορίζουμε το χρόνο. Πως μεταθέτοντας κάτι για αργότερα, πρέπει να γίνει. Οφείλει να γίνει. Έλα μου όμως που η ζωή και ο θάνατος έχουν πάντα τα δικά τους σχέδια και εσένα δε σε υπολογίζουν καν.
Για αυτό πες σήμερα όσα θες, όσα νιώθεις, όσα σε πονάνε και όσα αγαπάς. Αν αύριο τα μετανιώσεις, θα είναι άλλη μέρα, μη σκας για την επόμενη ημέρα. Το σήμερα να σε νοιάζει, το τώρα. Όπως επίσης όσα είπες και πλήγωσαν κάποιους. Μη σκας, δεν ήξερες τι θα γίνει, μη νιώθεις τύψεις. Να νιώθεις μόνο τα συναισθήματα που έχεις για το άτομο που έφυγε. Φώναξε δυνατά τη συγνώμη, το σε ευχαριστώ, το σε λατρεύω, το μακάρι όλα να είχαν γίνει αλλιώς.
Η ζωή θα συνεχιστεί και εσύ μαζί της, απλά δε θα ξεχάσεις ποτέ.
Ο χρόνος δε ξέρω αν γιατρεύει πληγές. Αλλά σιγουρά βοηθάει για να απαλυνθεί ο πόνος που αυτές έχουν προκαλέσει. Μαθαίνουμε να ζούμε γιατί έχουμε και άλλους ανθρώπους γύρω μας. Την υπόλοιπη οικογένεια, τους αγαπημένους μας, τους φίλους που δεν έφυγαν από το πλάι μας και δεν φοβήθηκαν για εμάς. Τη φαμίλια που άνοιξε την καρδιά της για να μπούμε και όχι αυτούς τους μισάνθρωπους που φοβούνται τον εαυτό τους και κρύβονται. Όχι αυτούς που έχουν μια δικαιολογία, μια απάντηση και κρύβονται πίσω από στημένα λόγια.
Θα κλαις για πάντα για τους ανθρώπους που έχασες. Τα δάκρυα θα είναι εκεί, άλλοτε δυνατά, άλλοτε γοερά, άλλοτε ήσυχα και εσωτερικά για να μη τα βλέπει κανείς. Θα κάνεις κουράγιο για όσους είναι δίπλα σου. θα βρεις τη δύναμη για να συντηρείς τη μνήμη του χαμένου σου προσώπου. Εσύ μόνο θα ξέρεις τι συμβαίνει μέσα σου και πως αντέχεις άλλη μια μέρα. Κάνεις δε θα σου πει πως να το κάνεις. Ούτε εγώ, ούτε κανένας άλλος. Βήμα με το βήμα και δάκρυ με το δάκρυ. Εγώ μόνο καλό κουράγιο μπορώ να σου πω, γνωρίζοντας πως τα μεγαλύτερα θύματα είναι αυτοί που μένουν πίσω. Και θρηνούν και ωρύονται και έχασαν το χαμόγελο τους. Κουράγιο.
Υ.Γ. ο τίτλος είναι δανεικός από τους στίχους της Ελεάνας Βραχάλη – Πως συνεχίζεται η ζωή. Μετα το δυστύχημα αυτά τα λόγια τριγύριζαν μέχρι και σήμερα στο μυαλό μου. Και αυτά με ενέπνευσαν να γράψω σήμερα, σε ευχαριστώ Ελεάνα.
Στα 50 μου έμαθα να λέω όχι σε ό,τι μου κάνει κακό και χαλάει τη ψυχολογία μου
