Αρετήν και τόλμην θέλει… Δημοκρατικός Αποτελεσματικός Εκλογικός Νόμος
Του Στέργιου Κατσανίδη *
Συνηθίζεται κάθε νέα Κυβέρνηση να ψηφίζει νέο εκλογικό Νόμο προκειμένου κυρίως να εξασφαλίσει την επανεκλογή, χρησιμοποιώντας πάντοτε μία σειρά πολλών επιχειρημάτων.
Η πρακτική αυτή έχει την αιτία της στην πολιτική αδυναμία συνεργασίας των Πολιτικών κομμάτων για συμμαχική διακυβέρνηση της Χώρας, όπως συμβαίνει σε πολλές Ευρωπαϊκές Χώρες, στις οποίες είναι σύνηθες φαινόμενο η συνεργασία των Κομμάτων.
Σε πολλές μάλιστα χώρες, ιδιαίτερα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν επιτευχθεί θαύματα προόδου και ανάπτυξης με συμμαχικές Κυβερνήσεις, οι οποίες μάλιστα προ-αναγγέλλονται πριν από τις Εκλογές.
Δυστυχώς στην Ελλάδα το πολιτικό πνεύμα συνεργασίας των Κομμάτων στην διακυβέρνηση του Τόπου είναι σπάνιο και ίσως θεωρείται και πολιτικό έγκλημα.
Η αντίληψη του δικομματισμού στηρίζεται στο επιχείρημα της πολιτικής σταθερότητας η οποία πιστεύεται ότι εξασφαλίζεται μόνο με μονοκομματικές κυβερνήσεις και την εναλλαγή των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας στην διακυβέρνηση.
Ένας τέτοιος εκλογικός Νόμος ενισχυμένου δικομματισμού όμως βρίσκεται σε τέλεια αντίθεση με τις θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος, που ορίζουν με σαφήνεια ότι “θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία” και ότι “όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα”, δημιουργεί πλασματική Βουλή με απατηλή πλειοψηφία και φυσικά, κυβέρνηση, εκβιάζει την πολιτική βούληση των Πολιτών και νοθεύει βάναυσα το εκλογικό αποτέλεσμα, καλλιεργεί την αυταρχικότητα και αλαζονεία της εκάστοτε μονοκομματικής κυβέρνησης, υποθάλπει την αδιαφάνεια και διαφθορά και το σπουδαιότερο δημιουργεί σταθερά δυσαναλογία και δυσαρμονία μεταξύ της εκάστοτε πλειοψηφίας στη Βουλή και φυσικά της Κυβέρνησης με τον Λαό και την Κοινωνία με όλα τα επακόλουθα δεινά, λειτουργεί τελικά ως Παρασύνταγμα και νοθεύει την συνταγματική λειτουργία του πολιτεύματος.
Η ομαλή λειτουργία του δημοκρατικού κοινοβουλευτικού πολιτεύματος στη Χώρα μας απαιτεί ένα πάγιο και σταθερό αντιπροσωπευτικό νομικό εκλογικό πλαίσιο, αποτυπωμένο μάλιστα στις γενικές γραμμές του και στο Σύνταγμα, που να συνδυάζει την πληρέστερη αντιστοιχία πολιτικής βούλησης και εκπροσώπησης με την αποτελεσματική κοινοβουλευτική διαδικασία και διακυβέρνηση, να συνδυάζει δηλαδή πάγια και σταθερά την δημοκρατική εκπροσώπηση με την αποτελεσματική λειτουργία της Βουλής.
Είναι αυτονόητο, ότι δεν πρέπει να υπάρχουν αφορισμοί μη συνεργασίας μεταξύ των κομμάτων, να μην επαναληφθεί το φαινόμενο του 1989-90 με τις τρεις εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε εννιά μήνες.
Φυσικά δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός ότι η Χώρα πρέπει να κυβερνάται με μονοκομματικές κυβερνήσεις χάριν δήθεν της πολιτικής σταθερότητας.
Στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. οι κυβερνήσεις είναι πολυκομματικές.
Άλλωστε ο Ελληνικός Λαός είναι πλέον ώριμος, πολύ περισσότερο μάλιστα από όσο ορισμένοι Πολιτικοί νομίζουν.
Εξάλλου μια πολυκομματική κυβέρνηση, λόγω του εσωτερικού αλληλοελέγχου της, περιορίζει την αυταρχικότητα και αλαζονεία, ενισχύει την διαφάνεια και αποτρέπει φαινόμενα διαφθοράς.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι ένας νέος εκλογικός Νόμος στη βάση των επιταγών του Συντάγματος και περαιτέρω δημοκρατικής προοπτικής στη Χώρα μας, που να εγγυάται παράλληλα αναλογική πολιτική εκπροσώπηση, αποτελεσματική λειτουργία της Βουλής, πολιτική σχέση μεταξύ Πολιτών και Βουλευτών, αποεπαγγελματοποίηση της πολιτικής και οπωσδήποτε περιορισμό κατά το δυνατόν των εκλογικών δαπανών και συναλλαγών.
Ένα τέτοιο εκλογικό νομικό πλαίσιο μπορεί να θεμελιωθεί στους ακόλουθους βασικούς άξονες:
- Διαμόρφωση εκλογικών περιφερειών με 3-12 βουλευτικές έδρες. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταργηθούν οι μονοεδρικές περιφέρειες και να κατατμηθούν οι πολυπληθείς εκλογικές περιφέρειες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, όπως, για παράδειγμα, μια εκλογική περιφέρεια για τους Νομούς Έβρου και Ροδόπης, μια εκλογική περιφέρεια για τους Νομούς Ξάνθης, Καβάλας και Δράμας.
- Αριθμό υποψηφίων Βουλευτών κατά εκλογική περιφέρεια αυξημένο κατά 50% των βουλευτικών εδρών. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ευχέρεια επιλογών.
- Πολυσταυρία, με δύο (2) σταυρούς, προτίμησης. Αυτό οδηγεί σε υποβάθμιση της πελατειακής σχέσης και ανάδειξη πολιτικής προτίμησης.
- Διατήρηση του λογικού ποσοστού 3% για δυνατότητα κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης για ένα κόμμα και 5% για συνασπισμό κομμάτων.
- Καθιέρωση, στα πλαίσια της Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και για τον καθορισμό των εκλεγομένων Βουλευτών, να πολλαπλασιάζεται το ποσοστό σε ψήφους, με δύο δεκαδικά ψηφία, του πρώτου Κόμματος με τον συντελεστή πέντε (5) αντί με τρία (3) μετά το ποσοστό 25%. Έτσι, με τον τρόπο αυτό, ένα Κόμμα με ποσοστό ψήφων 40% επιτυγχάνει 150 έδρες σε μια Βουλή 300 Βουλευτών και εξασφαλίζει πλειοψηφία.
- Δυνατότητα στα κόμματα να ορίσουν αρχηγό συνδυασμού χωρίς σταυρό προτίμησης σε μεγάλες εκλογικές περιφέρειες, π.χ. άνω των 5 εδρών.
- Κυκλοφορία ψηφοδελτίων μόνον εντός του χώρου της κάλπης. Αυτό αποτρέπει τον ευτελισμό στη σχέση Πολίτη με Υποψήφιο Βουλευτή και επί πλέον οδηγεί σε σημαντικό περιορισμό των εκλογικών δαπανών. Σε περίπτωση δυσκολιών μπορεί φυσικά να ζητείται η συνδρομή του δικαστικού αντιπροσώπου.
- Καθορισμό εκάστοτε μέγιστου ορίου εκλογικών δαπανών για υποψήφιο Βουλευτή ανάλογα με την εκλογική περιφέρεια καθώς και για τα κόμματα με την δυνατότητα όμως ελέγχου και επιβολής κυρώσεων.
- Καθιέρωση του θεσμού των τριών συνεχών θητειών σε Βουλευτές με σκοπό την αποεπαγγελματοποίηση της πολιτικής.
- Δημοκρατική οργάνωση και λειτουργία των Πολιτικών Κομμάτων με οικονομική διαφάνεια και προσαρμογή της επιχορήγησης στα αυτονόητα επίπεδα λιτότητας της Χώρας και τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά δεδομένα.
- Περιορισμό του αριθμού των Βουλευτών σε 200 σύμφωνα με την συνταγματική διάταξη του άρθρου 51 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, η οποία ορίζει συγκεκριμένα: «Ο αριθμός των Βουλευτών καθορίζεται διά Νόμου, δεν δύναται όμως να είναι κατώτερος των διακοσίων, ουδέ ανώτερος των τριακοσίων». Με τον περιορισμό του αριθμού των Βουλευτών σε 200 περιορίζεται αυτόματα το κόστος λειτουργίας του Κοινοβουλίου τουλάχιστον κατά το ένα τρίτον (1/3). Είναι αυτονόητο, ότι το όφελος έχει ιδιαίτερη αξία για την γενικότερη μείωση των υπέρογκων Δημοσίων Δαπανών. Άλλωστε επιβάλλεται να γίνει και για λόγους πολιτικής αξιοπιστίας.
- Διαμόρφωση των προνομίων των Βουλευτών στα επίπεδα λιτότητας της Χώρας και αντίστοιχα ευρωπαϊκά δεδομένα, με παράλληλη κατάργηση της πολιτικής σύνταξης ή τουλάχιστον περιορισμού σε μία σύνταξη.
Ένα τέτοιο εκλογικό νομικό πλαίσιο, σταθερό και πάγιο, αποτυπωμένο μάλιστα σε άρθρο του Συντάγματος προάγει την δημοκρατική προοπτική της Χώρας και εγγυάται μόνιμα και καθαρά, δημοκρατική ομαλότητα, δημοκρατική πολιτική εκπροσώπηση και συνάμα κατά το δυνατόν αποτελεσματική λειτουργία της Βουλής με σταθερή διακυβέρνηση, μονοκομματική ή πολυκομματική.
* Ο Στέργιος Κατσανίδης είναι συντ. Καθηγητής ΤΕΙ Θεσ/νίκης και π. Νομάρχης Καρδίτσας
Διαβάστε επίσης:
