Είναι απολύτως αυτονόητο ότι οι διατάξεις του Συντάγματος της Ελλάδας που αφορούν και προστατεύουν τα Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα είναι θεμελιώδεις διατάξεις του, είναι στον πυρήνα του Δημοκρατικού μας Πολιτεύματος.
Γράφει ο Μάρκος Μπόλαρης*
Κι αυτονόητα δεδομένο ότι οι διατάξεις αυτές είναι κατάκτηση μακροχρόνιων διεργασιών, πολυαιώνιων αιματηρών αγώνων μέσα στην ιστορία, ώστε να χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα αυτό που συνηθίσαμε να ονομάζουμε δυτικό πολιτισμό.
Χωρίς αυτά τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα δεν υφίσταται πολίτης, δημοκρατία, ελευθερία, κοινωνικό κράτος !
Ναι, αλλά υπάρχουν και έκτακτες καταστάσεις στην ζωή και την ιστορία, όπως πόλεμοι, λιμοί, λοιμοί, σεισμοί, καταποντισμοί, πυρκαγιές, πλημμύρες …
Καθίσταται απολύτως σαφές ότι στις περιπτώσεις αυτής η συντεταγμένη πολιτεία, ως έχουσα το κράτος, επιβάλλεται να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο, καθώς προέχει το κοινόν συμφέρον και η πάντων σωτηρία από την προφύλαξη των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων !
Σύμφωνοι ;
Στον όμορφο κι ιστορικό αυτό τόπο που γεννήθηκε η δημοκρατία, διδάχτηκε ταυτόχρονα και η μεσότητα , προκηρύχτηκε η αρχή του «Μέτρον άριστον».
Κι είναι μια αρχή που στην νομική σκέψη μας, κι όχι μόνον, έχει αποφασιστική σημασία ως αρχή της αναλογικότητας.
Η αρχή της αναλογικότητας θέλει , για να συμπυκνώσω λακωνικά, την αντίδραση να είναι αντίστοιχη κι ανάλογη με την δράση.
Αναλογικότητα σημαίνει πως όταν το Κράτος επιβάλλει απαγορεύσεις , αυτές πρέπει να στοχεύουν την υπηρέτηση του σκοπού που υποτίθεται ότι καλούνται να υπηρετήσουν μέσα στα καθημερινά πλαίσια ή σε συνθήκες έκτακτης κατάστασης.
Εν ολίγοις τα επιβαλλόμενα μέτρα- απαγορεύσεις κρίνονται από τον σεβασμό τους προς το «Μέτρον άριστον», ήτοι κρίνονται από την συμμόρφωση προς την θεμελιώδη νομική Αρχή της Αναλογικότητας.
Εάν αυτό δεν τηρείται, τότε οι απαγορεύσεις, στο μέτρο και στο βαθμό που περιφρονούν το διακηρυχθέν από τους Έλληνες «Μέτρον άριστον» και αδιαφορώντας υπερβαίνουν την Αρχή της Αναλογικότητας, παραβιάζοντας Συνταγματικά κατοχυρωμένα Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, παραβιάζουν καταφανώς θεμελιώδεις διατάξεις του Συντάγματος, προσβάλλουν την δημοκρατική λειτουργία του Πολιτεύματος, ακυρώνουν την ελευθερία των Πολιτών.
Άρα μπροστά μας έχουμε δύο τρόπους, δύο μοντέλα διακυβέρνησης εν μέσω πανδημίας :
ο πρώτος τρόπος , που δυστυχώς επιλέχτηκε από την κυβέρνηση της χώρας για την αντιμετώπιση της παρούσας συγκυρίας, είναι η επιβολή.
Η άμετρη , δηλαδή, επιβολή απαγορεύσεων χωρίς τήρηση της Αρχής της Αναλογικότητας, η συνειδητή πολιτική να ενσπαρεί ο Φόβος στους πολίτες.
Πρόκειται για την επιβολή μέτρων υπέρ τον μέτρον, ήγουν απαγορεύσεων που προσβάλλουν , τραυματίζουν ή και ακυρώνουν τα Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα του Συντάγματος.
Αυτό συμβαίνει όταν επιβάλλονται αυταρχικά απαγορεύσεις που είτε υπερβαίνουν τον σκοπό που καλούνται να υπηρετήσουν είτε προσβάλλουν την ισότητα μεταξύ των πολιτών !
Ρητέον ότι η επιλογή αυτής της πολιτικής πρακτικής είναι αυτή που υποβίβασε τους Έλληνες από το επίπεδο των Ελεύθερων Πολιτών στο επίπεδο των βουλημικών καταναλωτών , αφού το μόνο που μας επιτράπηκε να διεκπεραιώσουμε είναι οι ζωικές ανάγκες ενός έμβιου όντος, κι απαγορεύτηκε οτιδήποτε είχε σχέση με την δημοκρατία, την πολιτική, τον πολιτισμό, τις πνευματικές, θρησκευτικές εκκλησιαστικές δράσεις κι ανάγκες !
Στο μοντέλο αυτό έχουμε προσβολή της λειτουργίας του Δημοκρατικού Πολιτεύματος από πανδημία αυταρχικών μεθοδεύσεων, που στην πολύπαθη Ελλάδα θυμίζουν ασθένειες σχετιζόμενες με κορώνες και στέμματα, και Υιούς της κορώνας …
ο δεύτερος τρόπος , είναι η δημοκρατική λειτουργία από μια Κυβέρνηση που σέβεται τον Λαό , σέβεται τους Πολίτες, τηρεί το Σύνταγμα, υπερασπίζεται τα Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, αναδεικνύει τις αρχές του Μέτρου άριστου, προβάλλει την λειτουργία της με βάση την Αρχή της Αναλογικότητας !
Λαμβάνονται μέτρα για την αποφυγή της μετάδοσης του ιού, για την προστασία των πολιτών εύλογα. Αλλά αυτά τα μέτρα – απαγορεύσεις δεν είναι σε βάρος του ανθρώπου , δεν λαμβάνονται σε βάρος του ελεύθερου δημοκρατικού πολίτη, δεν στοχεύουν στην καθήλωσή του από φόβο και τρόμο.
Αφού μπορεί ο πολίτης και κινείται για να προμηθευτεί τα είδη καθημερινής ανάγκης στο Ολιγοπώλειο του λιανεμπορίου, καθώς και στα μικρομάγαζα παντοπωλεία, κρεοπωλεία, οπωρολαχανοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, ψιλικατζίδικα κλπ., κάτω από συγκεκριμένους βέβαια όρους , με τους ΙΔΙΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΠΑΝΤΟΤΕ πρέπει να έχει δυνατότητα να πάει στο Θέατρο, στον Κινηματογράφο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, στη Βιβλιοθήκη, στην έκθεση ζωγραφικής, στην βιβλιοπαρουσίαση, στην Εκκλησία, στο Κοιμητήριο, κλπ.
Πάντοτε με την προβλεπόμενη αυστηρή τήρηση των ίδιων προφυλάξεων που κατατείνουν στη μη μετάδοση του ιού , των ίδιων αποστάσεων και με ευθύνη των διοργανωτών και των ιδίων των πολιτών !
Το δεύτερο μοντέλο , το μοντέλο της Αναλογικότητας και του Μέτρου, το μοντέλο του σεβασμού του πολίτη και του Συντάγματος αγνοήθηκε όχι μόνον από την Κυβέρνηση και τον προκλητικό ακροδεξιό εκπρόσωπό της , αλλά δεν υποστηρίχθηκε από την Αντιπολίτευση, τον πνευματικό και ακαδημαικό κόσμο, τους λαλίστατους σ΄άλλες περιπτώσεις συνταγματολόγους και νομκούς, τους ανθρώπους του πολιτισμού και εν τέλει από την Διοίκηση της Εκκλησίας.
«Εφοβούντο γάρ …» για να θυμηθώ κρίσιμες στιγμές, από αυτές που μας απαγορεύτηκε αντισυνταγματικά κι αντιδημοκρατικά , κατά παραβίαση του άριστου μέτρου να γιορτάσουμε προ ημερών.
Η πρόκληση είναι μεγάλη.
Η συζήτηση εξίσου .
Ο προβληματισμός σε διεθνές επίπεδο.
Η επιλογή του ολιγαρχικού Κινεζικού μοντέλου, σταυλισμού των κατοίκων κι ολοκληρωτικής διαχείρισης της πανδημίας έπληξε την δημοκρατία πολλαπλώς.
Κι αναδεικνύει … «σωτήρες» και συμπάθειες στο πλαίσιο του συνδρόμου της Στοκχόλμης !
Η δημοκρατική διαχείριση της Σουηδίας , που στάθηκε στον αντίποδα της λογικής εκμετάλλευσης του συνώνυμου με την πρωτεύουσά της συνδρόμου, με σεβασμό στη Δημοκρατία και την αξιοπρέπεια των πολιτών , έδειξε ένα άλλον δρόμο.
Με ψυχραιμία, σοβαρότητα να αναδείξουμε τις παραμέτρους του μείζονος αυτού προβλήματος.
Όχι απλώς και μόνον επειδή κινδυνεύουμε να το ξαναυποστούμε σύντομα.
Αλλά πρώτιστα επειδή αφορά την Ύπαρξή μας και ως Προσώπων και ως Πολιτών …
