78 χρόνια συμπληρώθηκαν από το ολοκαύτωμα – σφαγή των Κερδυλίων
Με την παρουσία του Υπουργού Υποδομών Κώστα Καραμανλή, και σύσσωμη την πολιτική και θρησκευτική ηγεσία του Νομού Σερρών, έγινε το σεμνό μνημόσυνο για την σφαγή των Κερδυλίων.
Η σφαγή αποτελεί μία από τις γνωστότερες ανθρώπινες τραγωδίες κατά τη διάρκεια του Β Παγκόσμιου Πολέμου, καθώς περισσότεροι από 200 άμαχοι κάτοικοι των Άνω και Κάτω Κερδυλίων εκτελέστηκαν από άνδρες της Βέρμαχτ ως αντίποινα για τη δράση ανταρτών στην περιοχή.
Σεμνό το μνημόσυνο στα μαρτυρικά Κερδύλια
Αλήθεια όταν θέλει η Ελληνική Πολιτεία κοντά 50 χρόνια για να χαρακτηρίσει με ένα απλό προεδρικό διάταγμα τα Κερδύλια ως μαρτυρικό χωριό , πόσα χρόνια πιστεύετε θα περάσουν μέχρι να λυθεί το θέμα των πολεμικών αποζημιώσεων;
Εκατό;
Διακόσια;
Ξέρετε άραγε ότι το Ανώτατο Ειδικό δικαστήριο ήταν αυτό που δικαίωσε τη Γερμανία με βάση το διεθνές και όχι το δίκιο της Ε.Ε.;
Ξέρετε ότι στις 8 Νοεμβρίου 2006, ο Γενικός Εισαγγελέας του Δικαστηρίου των Ευρωπαικών Κοινοτήτων απεφάνθη ότι η διαφορά των Ελλήνων με την Γερμανία δεν είναι αστική, ώστε να έχει η Ελλάδα απαιτήσεις , αλλά ότι έπραξε η Γερμανία το έκανε σύμφωνα με το δίκαιο του Πολέμου;
Βέβαια η δικαστική διελκυστίδα παραμένει και μάλιστα συνεχίζεται
Είτε το θέλουν κάποιοι , είτε όχι
Σκεφτείτε μόνο ότι στην απόφαση για την σφαγή στο Δίστομο το ποσό πλησιάζει τα 60 εκατ. Ευρώ, ενώ όλοι οι εκτελεσθέντες στην Ελλάδα είναι πάνω από 130.000 ψυχές!
Αλλά αυτό είναι το θέμα;
Γιατί τo θέμα είναι το ολοκαύτωμα.
Μια πληγή που μένει ανεξίτηλη στην ιστορία του τόπου
Που από όπου κι αν το πιάσει κανείς πονάει
Και πονάει πολύ
Τα καμένα χωριά, οι χήρες μανάδες και τα ορφανά δεν αφήνουν την λησμονιά να κάνει το άχαρο έργο της, καθώς η δικιά μας σφαγή, αποτελεί μια από τις πιο γνωστές ανθρώπινες τραγωδίες κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Δεν είναι και λίγο κοντά 230 άμαχοι κάτοικοι δύο χωριών , των Άνω και Κάτω Κερδυλίων να εκτελεστούν από άνδρες του γερμανικής Βέρμαχτ ως αντίποινα για τη δράση ανταρτών στην περιοχή;
Και αυτή η σφαγή είναι που λέγεται ολοκαύτωμα
Είναι η πρώτη στην Ελλάδα συλλογική αντίδραση των Γερμανών, εναντίον και μόνο , στην ιδέα της αντίστασης των Ελλήνων
Ιστορικά γεγονότα για τη σφαγή των Κερδυλίων
Τα ιστορικά γεγονότα αναφέρουν πώς μετά την κατάληψη της Ελλάδας από την Γερμανία ιδρύθηκε στην Κεντρική Μακεδονία, η οργάνωση “Ελευθερία”. Ακολούθησε στα μέσα του καλοκαιριού του 1941 η δημιουργία της αντάρτικης ομάδας “Οδυσσέας Ανδρούτσος” στην περιοχή της Νιγρίτας και της αντάρτικης ομάδας “Αθανάσιος Διάκος” στα ορεινά του νομού Κιλκίς.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου αντάρτες αυτής της ομάδας με αρχηγό τον δάσκαλο Κερδυλιώτη Θανάση Γκένιο (με το ψευδώνημο Λασάνης) και υπαρχηγό τον Περικλή Σταματόπουλο προχώρησαν στον αφοπλισμό των σταθμών της γερμανικής χωροφυλακής στα χωριά Ευκαρπία και Μαυροθάλασσα και αργότερα στον αφοπλισμό του σταθμού της χωροφυλακής στη Δάφνη, στην περιοχή της Νιγρίτας.
Οι Γερμανοί έκαναν έρευνες στην περιοχή και ανακρίθηκαν κάτοικοι, στους οποίους επισημάνθηκε ότι η συνέχιση της παροχής βοήθειας στους αντάρτες θα είχε πολύ αρνητικές συνέπειες για τους ίδιους και για τα χωριά τους.
Μόνο που οι άτοκοι δεν φοβήθηκαν
Συνέχισαν και οι ίδιοι και το ΕΑΜ την δράση του
Αφορμή ο Δημήτριος Κίκηρας
Στις αρχές Οκτωβρίου ο Δημήτριος Κίκηρας, ένας κάτοικος από το Κάτω Κερδύλιο, πήρε από τους αντάρτες χρήματα και ένα ζώο προκειμένου να αγοράσει και να μεταφέρει σ’ αυτούς τρόφιμα.
Μόνο που «έφαγε» τα λεφτά και μιας και απειλήθηκε έπρεπε να τα επιστρέψει Για να βρει τα χρήματα ο Κίκηρας προσπάθησε να ληστέψει, στις 10 Οκτωβρίου του 1941, τον καλόγερο Γρηγόριο Καρακαλινό, από το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου λίγο έξω από το Άνω Κερδύλιο αλλά τελικά σκότωσε το βοηθό του καλόγερου, τραυματίστηκε ο ίδιος και διέφυγε.
Την επομένη και αφού ο καλόγερος κατήγγειλε το γεγονός, ο Κίκηρας συνελήφθη στο σπίτι ενός γιατρού στην Ευκαρπία.
Στις 12 Οκτωβρίου 1941 το 382ο Σύνταγμα Πεζικού της Βέρμαχτ ερεύνησε τα δυο χωριά, συγκέντρωσε και ανέκρινε τους κατοίκους και αναζήτησε όσους είχε κατονομάσει ο Κίκηρας χωρίς όμως να τους βρει.
Κατά τη διάρκεια των ερευνών εκτέλεσε ένα άτομο στο Κάτω Κερδύλιο, πυρπόλησε ορισμένα σπίτια ανταρτών και συνέλαβε μερικά άτομα.
Στους συγκεντρωμένους κατοίκους δηλώθηκε ότι θα πρέπει να απέχουν από οποιαδήποτε βοήθεια προς τους αντάρτες, γιατί αλλιώς θα έκαιγαν όλα ανεξαιρέτως τα σπίτια των χωριών και θα εκτελέσουν όλους τους άνδρες κατοίκους τους.
Οι κάτοικοι φοβήθηκαν και δημιούργησαν μια επιτροπή που αποτελούνταν από τον πρόεδρο του Άνω Κερδυλίου, το γραμματέα και τον κοινοτικό σύμβουλο και η οποία πήγε στη Θεσσαλονίκη και υπέβαλε αίτηση στη Γενική Διοίκηση για να διαβιβαστεί στη συνέχεια στις γερμανικές αρχές.
Στην αίτηση αυτή η επιτροπή επικροτούσε τις γερμανικές επιχειρήσεις και ζητούσε την αποστολή στην περιοχή δύναμης της ελληνικής χωροφυλακής ή και γερμανικής μονάδας “ίνα ούτω εξοντώσωμεν τους ληστοσυμμορίτας και ησυχάση η επαρχία μας”όπως έλεγε.
Το ολοκαύτωμα των Κερδυλίων στις 16 Οκτωβρίου 1941
Στις 16 Οκτωβρίου 1941 το 382ο Σύνταγμα Πεζικού της Βέρμαχτ έκανε επιδρομή στα χωριά Ζερβοχώρι, Δάφνη και Σιτοχώρι και κατέστρεψε 20 σπίτια και 2 αχυρώνες.
Τα ξημερώματα της 17 Οκτωβρίου 1941, δύο λόχοι του 220ου Τάγματος Σκαπανέων της Βέρμαχτ με δύναμη 250 ανδρών υπό τις διαταγές των λοχαγών Βέντλερ και Σράινερ ξεκίνησαν από τον Σταυρό Θεσσαλονίκης για τα Κερδύλλια έχοντας μαζί τους κρατούμενους Κερδυλλιώτες.
Φτάνοντας κοντά στα χωριά άφησαν τα αυτοκίνητά τους και άρχισαν να ανεβαίνουν από τρία σημεία .
Αφού περικύκλωσαν τα Άνω Κερδύλια από την θέση Στρόβολο και τα Κάτω Κερδύλια από την θέση Λειβάδια συνέλαβαν το σύνολο των κατοίκων, μιας και κανείς δεν προσπάθησε να αποδράσει, καθώς δεν υπήρχε ανάλογο προηγούμενο και κανένας δεν είχε πάρει στα σοβαρά τις γερμανικές απειλές.
Οι Γερμανοί στρατιώτες μάζεψαν τους άνδρες από 16 εως και 60 χρόνων στις θέσεις Αλώνια και Κούτρες και τις γυναίκες και τα παιδιά τα συγκέντρωσαν αρχικά στα σχολεία και στην συνέχεια τα έδιωξαν να φύγουν προς το Καστρί και την Ευκαρπία, ενώ κλείδωσαν στην Κοινότητα 23 υπερήλικες, οι οποίοι αργότερα κινδύνεψαν από την πυρπόληση του χωριού
Στις 09.00 το πρωί δόθηκε το σήμα με μια φωτοβολίδα και άρχισαν οι εκτελέσεις για όλους τους άνδρες και τα παιδιά από τα 16 τους χρόνια
Από την εκτέλεση εξαιρέθηκαν στο Άνω Κερδύλιο δεκαεπτά άτομα πάνω από εξήντα χρονώ, μεταξύ των οποίων ο παπάς, ο δάσκαλος και ο δασοφύλακας που χρησιμοποιήθηκαν στο τέλος των εκτελέσεων για την ταφή των νεκρών.
Τα κτίρια των χωριών κάηκαν όλα εκτός από τις εκκλησίες
Οι 229 νεκροί των Κερδυλίων
Σύμφωνα με τις μεταπολεμικές λίστες εκτελεσθέντων ο αριθμός των νεκρών ανήλθε σε 214 άτομα, αλλά οι εκθέσεις των τότε αστυνομικών αρχών και της Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας έκαναν λόγω για 211-212 εκτελεσθέντες ενώ οι γερμανικές αρχές κατοχής για 207.
Στην έκθεση που συνέταξε μεταπολεμικά το Ελληνικό Εθνικό Γραφείο Εγκλημάτων Πολέμου αναφέρεται ότι οι νεκροί ήταν 222, ενώ ο κ. Γιώργος Κυρμελής, στο βιβλίο του για την ιστορία των Κερδυλίων, δημοσιεύει κατάσταση 229 ατόμων.
Την συνέχεια την ξέρετε όλοι
Προσφυγιά , ορφάνια, πόνος αγωνία.
Αλλά στο τέλος , σε πείσμα όλων , ξαναγεννιούνται τα ΝΕΑ ΚΕΡΔΥΛΛΙΑ
Το σημερινό μας χωριό, το επίνειο του Δήμου Αμφίπολης
Ένας βιολιστής από τα Βρασνά, ο Γιώργος Κύρκος, ως λαική μούσα στιχοπλόκησε το Ολοκαύτωμα και έδωσε δύναμη στους πονεμένους Κερδυλιώτες να εκφράσουν την οδύνη τους με στίχους και μελωδία.
Ημέρα ήταν Παρασκευή
πρωί ώρα εννέα
βάλαν φωτιά οι Γερμανοί
και καίγανε «γενναία»
Τους άνδρες τους μαζέψανε
τους δέσανε τα χέρια
τα πολυβόλα βάλανε
σαν κοφτερά μαχαίρια
Ανάθεμά σας Γερμανοί
και σεις και τα καλά σας
μας πήρατε τους άνδρες μας
μεσ΄από την αγκαλιά μας
Κι εσείς χωριά γειτονικά
στα μαύρα να ντυθείτε
κι όπου κι αν δείτε Γερμανό
να τον εκδικηθείτε
