Του Κώστα Καρπουχτσή*
Οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ειδικά οι πολύ μικρές, έχουν νιώσει στο πετσί τους τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας εδώ κι έναν χρόνο.
Locκdown, άνοιγμα, κλείσιμο, click away, κλείσιμο, άνοιγμα ξανά και πάει λέγοντας.
Μέσα σε αυτό το κλίμα είναι βέβαιο ότι οι όποιες πωλήσεις έγιναν είχαν σημείο αναφοράς το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Ομως στην ελληνική πραγματικότητα οι ηλεκτρονικές πωλήσεις δεν είναι για όλους (επιχειρήσεις και καταναλωτές), όπως δεν είναι και εξοικειωμένοι πολλοί με αυτές.
Από τις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη οι εμπορικές επιχειρήσεις ακούνε πρόγραμμα για e-shop και πρόγραμμα δεν βλέπουν.
Στην αρχή φημολογίες, στη συνέχεια ήρθε στις 11 Ιανουαρίου η προδημοσίευση με κενά και αποκλεισμούς.
Η δράση έχει την ονομασία «e-λιανικό» του ΕΠΑνΕΚ 2014-2020 και στόχο «την επιχορήγηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων για τη δημιουργία ή την αναβάθμιση ηλεκτρονικού καταστήματος (e-shop)
προκειμένου να στηριχθεί η λειτουργία τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας κορονοϊού (Covid-19)».
Από την προδημοσίευση ακόμη ανακύπτουν ζητήματα.
Πρώτον, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να υλοποιήσουν και να εξοφλήσουν το σύνολο των δαπανών προκειμένου να μπορούν να υποβάλουν πρόταση,
χωρίς να σημαίνει ότι η υποβολή εξασφαλίζει την έγκριση!
Δεύτερον, αποκλείονται επιχειρήσεις που έχουν ως δευτερεύοντα ΚΑΔ λιανικού! Too little too late, που λέμε και ελληνιστί.
Η λογική στήριξης του λιανικού εμπορίου για μετάβαση στην ψηφιακή εποχή μπορεί να φαντάζει πρωταρχικά ότι είναι στη σωστή κατεύθυνση,
αλλά σε συνθήκες «πολέμου» όπου οι επιχειρήσεις μάχονται για την επιβίωσή τους,
οι προτεραιότητες τους είναι άλλες και όχι η εξεύρεση πελατών εξ αποστάσεως.
Εφόσον αποτελεί στρατηγική επιλογή ο ψηφιακός μετασχηματισμός,
και ορθώς μάλιστα, αυτό έπρεπε να έχει ξεκινήσει ήδη εδώ και καιρό με στόχευση και μεθόδευση, σε συνέχεια των πετυχημένων δράσεων της προ Covid εποχής,
όπως το «Ψηφιακό Αλμα», το «Ψηφιακό Βήμα», η «Εργαλειοθήκη» κ.ά.
Δεν μπορεί να βιαστεί μια επιχείρηση να στραφεί προς αυτή την κατεύθυνση, ειδικά αυτή τη χρονική στιγμή.
Ενα e-shop είναι μια επένδυση που αφ’ ενός απαιτεί έναν σχεδιασμό και αλλαγή του τρόπου λειτουργίας μιας επιχείρησης.
Αφ’ ετέρου θα πρέπει να εξευρεθούν πόροι για να στηριχθεί το εγχείρημα τόσο σε ειδικευμένο προσωπικό όσο και προώθησης του e-shop.
Πόροι που η πλειονότητα των μικρών επιχειρήσεων στερούνται τη δεδομένη χρονική στιγμή, αφού μετά βίας παραμένουν εν λειτουργία.
Είναι φανερό ότι επιχειρείται μέσω του προγράμματος να δοθεί μια έμμεση ενίσχυση στις εμπορικές επιχειρήσεις που πλήττονται.
Είναι όμως ο σωστός τρόπος τη δεδομένη στιγμή ή θα οδηγήσουμε τις επιχειρήσεις στη δημιουργία e-shops τα οποία τα περισσότερα θα είναι «για τα μάτια του κόσμου»,
μόνο και μόνο για να εισπραχθεί το όποιο ποσό της επιδότησης χωρίς τελικά ουσιαστική προοπτική;
Μήπως το σκόιλ ελικικού θα έπρεπε να έχει διδάξει κάτι στην κυβέρνηση;
Το #σκοιλελικικου απέδειξε ότι διαθέτουμε πλέον την ευελιξία να χρησιμοποιήσουμε χρήματα του ΕΣΠΑ για μη επιστρεπτέα ενίσχυση.
Η ανάγκη για ολοκληρωμένα προγράμματα και δημιουργία ενός συνεκτικού πλαισίου στήριξης των επιχειρήσεων
στη λογική της μη επιστρεπτέας ενίσχυσης πλέον έχει διαπιστωθεί από το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου.
Μήπως εδώ και έναν χρόνο θα έπρεπε να είχαμε ήδη έναν κεντρικό ολοκληρωμένο σχεδιασμό προγραμμάτων μη επιστρεπτέας ενίσχυσης αξιοποιώντας και πόρους του ΕΣΠΑ;
Μήπως θα ήταν σκόπιμο έστω αυτά τα 80.000.000 ευρώ να δοθούν στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου με αυτόν τον τρόπο;
Για παράδειγμα, μια κατ’ αποκοπή ενίσχυση από 2.000 έως 5.000 ευρώ ανά επιχείρηση με κριτήρια τη μείωση τζίρου
και το προσωπικό και ταυτόχρονα εξαιρώντας επιχειρήσεις που έχουν εγκριθεί από αντίστοιχα προγράμματα μη επιστρεπτέας ενίσχυσης των περιφερειών.
Ας αφήσουν τις επιχειρήσεις, όποιες έχουν την «πολυτέλεια» να χρησιμοποιήσουν το ποσό της επιδότησης για να δημιουργήσουν e-shop.
Πρέπει επιτέλους να ξεκινήσουμε τη δημιουργία κλαδικών προγραμμάτων άμεσης ενίσχυσης επιχειρήσεων που παλεύουν για την επιβίωση,
όντας κλειστές για περισσότερους από έξι μήνες, όπως π.χ. της εστίασης.
Εναν χρόνο μέσα στην πανδημία, δυστυχώς ελλείψει κεντρικού σχεδιασμού, οδηγούμαστε για μια ακόμη φορά σε αποσπασματικά μέτρα και «λύσεις»
που οδηγούν σε στρεβλώσεις και δεν αντιμετωπίζουν τις σημερινές ανάγκες επιβίωσης των πληττόμενων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων.
Ο κ. Κώστας Καρπουχτσής είναι Οικονομολόγος-σύμβουλος επιχειρήσεων και μέλος ΚΕΑ ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
