Μεταξύ σοβαρού και αστείου μπορεί να λέμε ότι η πανσέληνος επηρεάζει τη διάθεσή μας, μπορεί όμως να επηρεάσει και την ποιότητα του ύπνου μας; Η απάντηση σύμφωνα με νέα έρευνα είναι «ναι», όμως οι ερευνητές δεν είναι ακόμα σίγουροι για ποιο λόγο. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Science Advances με επικεφαλής τον καθηγητή βιολογίας Δρ. Horacio de la Iglesia του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.
Η ερευνητική ομάδα ξεκίνησε να εξετάζει τρείς ομάδες αυτόχθονων κοινοτήτων Toba-Qom της βόρειας Αργεντινής (οι άνθρωποι της Toba, επίσης γνωστοί ως λαοί Qom, είναι μια από τις μεγαλύτερες αυτόχθονες ομάδες στην Αργεντινή). Κάθε μια από αυτές είχε και διαφορετική πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα και στις σύγχρονες ανέσεις που όλοι έχουμε στο σπίτι μας: μια κοινότητα ήταν εγκατεστημένη σε αστική περιοχή, η δεύτερη κοινότητα είχε περιορισμένη πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα και η τελευταία ήταν εντελώς αποσυνδεμένη από το σύγχρονο πολιτισμό. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι δύο τελευταίες ομάδες ήταν εκείνες που ο ύπνος τους επηρεάστηκε τα βράδια της πανσελήνου.
«Υποθέσαμε ότι αν ανακαλύπταμε την επίδραση της πανσελήνου στον ύπνο, αυτό θα συνέβαινε στις κοινότητες που είχαν περιορισμένη πρόσβαση στο ηλεκτρικό ρεύμα επειδή θα χρησιμοποιούσαν το φως της πανσελήνου εφόσον δεν είχαν πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα» αναφέρει σχετικά ο Leandro Casiraghi, συγγραφέας της έρευνας. Η ομάδα που διέμενε σε αστικό περιβάλλον λειτούργησε ως μέτρο σύγκρισης για να μπορέσουν να αποδείξουν ότι όσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από τα φυσικά φαινόμενα, όπως είναι η πανσέληνος στην προκειμένη περίπτωση, τόσο λιγότερο μας επηρεάζει.
Αφού έδωσαν εξοπλισμό στους συμμετέχοντες, μια συσκευή που φορούσαν στον καρπό, για να παρακολουθούν τον ύπνο τους κατά τη διάρκεια ενός έως δύο φεγγαριών, οι ερευνητές διαπίστωσαν πράγματι ότι όσοι δεν είχαν ηλεκτρικό ρεύμα πήγαν για ύπνο αργότερα το βράδυ και κοιμήθηκαν για μικρότερο χρονικό διάστημα τρεις έως πέντε ημέρες μέχρι την πανσέληνο. Το ίδιο όμως συνέβη και στους κατοίκους στην πόλη, αποδομώντας την αρχική τους θεωρία.
Αφού εξέτασαν αρκετές φορές τα δεδομένα για να σιγουρευτούν ότι δεν έχει γίνει λάθος, η ερευνητική ομάδα στράφηκε σε δεδομένα παλιότερης έρευνας που αφορούσε 464 φοιτητές του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον που ζούσαν στο Σιάτλ. Ακόμα και αυτοί παρουσίασαν αλλαγές στο μοτίβο του ύπνου τους. Αν και η ποιότητα του ύπνου τους δεν ήταν απαραίτητα χειρότερη τις μέρες που πλησίαζε η πανσέληνος, έπεσαν για ύπνο αργότερα και κοιμήθηκαν λιγότερες ώρες.
Τι σημαίνει αυτό; Η καθυστέρηση του ύπνου από την πανσέληνο ήταν πολύ πιο διαδεδομένη απ’ ότι αρχικά περίμεναν. Επιπλέον, μάλλον δεν σχετίζεται απαραίτητα με το φως του φεγγαριού αλλά με κάτι πιο αόρατο: «Ο υπολογιστής σας είναι μάλλον πιο φωτεινός από το φεγγάρι» αναφέρει ο Casiraghi και συνεχίζει «οπότε δεν μπορεί να εξηγηθεί γιατί οι φοιτητές στο Σιάτλ επηρεάστηκαν». Με άλλα λόγια, από τη στιγμή που ο φωτισμός και η τεχνολογία της σύγχρονης ζωής αποσυνδέουν πλήρως τους περισσότερους ανθρώπους από το φως του φεγγαριού, πρέπει να υπάρχει ένας άλλος μηχανισμός που παίζει κάποιο ρόλο.
Τι πιστεύουν οι επιστήμονες; Μια θεωρία είναι ότι η βαρυτική έλξη του φεγγαριού, που ευθύνεται και για τις παλίρροιες του πλανήτη, μπορεί κάπως να επηρεάσει τον ύπνο μας, όπως γίνεται και με την παλίρροια. Παρόλα αυτά, αυτός ο φυσικός κύκλος είναι δύσκολο να εξετασθεί σε συνθήκες εργαστηρίου. οπότε θα χρειαστεί σίγουρα περισσότερος χρόνος για έρευνα.
