Οι αυγομαχίες στην Καστανούσσα Κέρδισαν τον κόσμο
Όσο για μας χθες ανήμερα της εορτής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου δεν δουλέψαμε με ζήλο, καθώς όπως έλεγαν και οι παππούδες μας στις 8 Μαΐου οι γεωργοί δεν εργάζονταν για μην πέσει χαλάζι και καταστραφεί η σοδειά!
Εμείς κλέψαμε λίγη από την ιδιότητα του Μάης που λέγεται και «Χαλαζάς» ή «Βροχάρης», επειδή τότε συμβαίνει να πέφτει χαλάζι ή να βρέχει.
Να σημειωθεί ότι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας η βροχή τον Μάιο θεωρείται καταστροφική για τη γεωργία , ενώ σχετική είναι και η παροιμία «Στων αμαρτωλών τη χώρα, το Μάη μήνα βρέχει», γνωστή και με την παραλλαγή «Στον καταραμένο τόπο, το Μάη μήνα βρέχει».
Από έθιμα ο τόπος μας άλλο τίποτα βέβαια, όπως και το ποντιακό έθιμο των αυγομαχιών, που αναβίωσε και φέτος στην Καστανούσσα.
Το ξεκίνημα έγινε με τους μικρούς αυγομάχους που αγωνίστηκαν με 15 άβαφα βρασμένα αυγά και την σκυτάλη πήραν οι μεγάλοι αυγομάχοι, οι οποίοι διαγωνίστηκαν με 30 αυγά ο καθένας.
Οι τρεις πρώτοι πήραν κύπελλα και μετάλλια ενώ για τον τελευταίο υπήρχε δώρο ένα τηγάνι για να φτιάξει ομελέτα με τα σπασμένα του …αβγά!
Από το Εργαστήρι Παραδοσιακών χορών ο «Πύρρος» σήμερα ο «Καγκελάρης»
Σήμερα το Εργαστήρι Παραδοσιακών χορών ο «Πύρρος» για 5η χρονιά θα παρουσιάσει τον Ηπειρώτικο Πασχαλινό Παραδοσιακό χορό, τον Καγκελάρη Παπαδατών, μπροστά στον πεζόδρομο της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών στις 8 το βράδυ.
Ο Καγκελάρης διαδραματίζεται από τη δεύτερη μέρα του Πάσχα και κορυφώνεται την Παρασκευή της Διακαινησίμου και είναι ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη των αιώνων και χορεύεται κοντά ο ένας με τον άλλον, σφιχτά, σχεδόν αγκαλιαστά με συγκεκριμένη λαβή των χεριών από όλους τους κατοίκους
Συμμετέχουν οι Πολιτιστικοί Συλλογοι Χορευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης «Η Ήπειρος» , Σύλλογος Ηπειρωτών Κρύας Βρύσης Γιαννιτσών «ο Πύρρος», Αδελφότητα Μικρασιατών «ο Άγιος Πολύκαρπος», Λαογραφικός Όμιλος Βλάχων & φίλων «Λαϊλιάς», Σύλλογος Εβριτών Ν. Σερρών, Σύλλογος Ποντίων Επταμύλων «οι Ακρίτες», Σύλλογος Βλάχων Σιδηροκάστρου, Πολιτιστικός Σύλλογος Γυναικών Προβατά «οι Αμαζόνες», Ποντιακός – Λαογραφικός Σύλλογος Λευκώνα
Συνεπώς όσοι πιστοί
Προσέλθετε
Αύριο Παρασκευή στην Πεντάπολη γιορτάζεται ο «Ζάμαντας»
Αύριο Παρασκευή 10 Μαΐου είναι η ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής που πέφτει κάθε χρόνο την Παρασκευή της Διακαινησίμου ή αλλιώς την Λαμπροβδομάδα, δηλαδή την Παρασκευή μετά το Πάσχα.
Την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής, στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής, στη Πεντάπολη γιορτάζεται το έθιμο «Ζάμαντας».
Η γιορτή ξεκινά από το απόγευμα της Πέμπτης, με αποκορύφωμα των λαϊκών εκδηλώσεων τον τοπικό χορό «Ζάμαντα», που χορεύεται με ζουρνάδες και νταούλια και ξέχωρη λεβεντιά από όλους τους κατοίκους του χωριού.
Το πρωί της γιορτής της Ζωοδόχου Πηγής, μόλις τελειώσει η λειτουργία, στο ομώνυμο παρεκκλήσι, νέοι του χωριού παραλαμβάνουν τις ιερές εικόνες από τον πολιούχο, Άγιο Αθανάσιο, τα δύο παρεκκλήσια, την Αγία Παρασκευή και Αγία Βαρβάρα, καθώς και από τα τρία εξωκλήσια, του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Νικολάου.
Αφού τις στολίσουν με κεντητά πολύχρωμα υφάσματα, κορδέλες και λουλούδια, τις επωμίζονται και σχηματίζουν θρησκευτική πομπή.
Της πομπής προηγείται η φιλαρμονική του χωριού, ενώ οι νέοι κρατούν θρησκευτικά λάβαρα και εκκλησιαστικά εξαπτέρυγα.
Ακολουθούν οι ιερείς με τους ψάλτες και οι κάτοικοι με τις ιερές εικόνες στολισμένες, κρατώντας στα χέρια τους αναμμένες λαμπάδες.
Η πομπή, συνοδευόμενη από κωδωνοκρουσίες των εκκλησιών, κατευθύνεται στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας, στο οποίο -αφού φτάσει- ο ιερέας «διαβάζει Αγιασμό» και οι νέοι περιφέρουν τις εικόνες τρεις φορές γύρω από την εκκλησία.
Έξω από τις πόρτες των σπιτιών καίγονται θυμιάματα και κεριά.
Στη συνέχεια, οι νέοι με τις εικόνες και τον ιερέα ανεβασμένο σε ένα άλογο, το οποίο είναι στολισμένο, φορώντας το επιτραχήλιο και κρατώντας με το δεξί του χέρι μία εικόνα κατευθύνονται, με ακολουθία πιστών, προς το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία και μετά στον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Νικόλαο.
Σε κάθε εκκλησία γίνεται θρησκευτική τελετή και περιφέρονται τρεις φορές οι εικόνες.
Από τον Άγιο Νικόλαο, η πομπή κατευθύνεται και περιοδεύει στην αγροτική περιοχή του χωριού.
Σε ορισμένα μεγάλα σταυροδρόμια, με προσανατολισμό τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, ο ιερέας δέεται προς τον Επουράνιο Κύριο «υπέρ προστασίας της κωμοπόλεως ταύτης και των κατοικούντων εν αυτής» και για καλή σοδειά της γεωργικής παραγωγής.
Σε αυτές τις δεήσεις, ο ιερέας τοποθετεί, θάβοντας μέσα στη γη ή στον κορμό κάποιου εύρωστου δέντρου, «προσφορά» (αγιασμένο αντίδωρο) από τη Θεία Λειτουργία ή «ύψωμα» όπως λέγεται.
Αφού γίνει η περιφορά στους αγρούς του χωριού και μόλις φτάσει η πομπή στην τοποθεσία «Περιστεριός» κατευθύνεται στην Αγία Παρασκευή.
Εκεί την υποδέχονται συγκεντρωμένοι οι κάτοικοι με κωδωνοκρουσίες και παλαιότερα με πυροβολισμούς στον αέρα.
Μετά την περιφορά των εικόνων, γύρω από την εκκλησία σχηματίζεται μεγάλη πομπή, η οποία κατευθύνεται στον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου.
Εκεί, αφού περιφερθούν και πάλι, οι εικόνες τοποθετούνται από τους νέους στις θέσεις τους και τελείται Ακολουθία.
Στη συνέχεια, όλοι οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην πλατεία του χωριού.
Σε αυτόν τον χώρο, ο οποίος κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αποτελούσε το κέντρο των γύρω οικισμών, βρισκόταν η κατοικία του άρχοντα της περιοχής Μπεϊλίκ.
Ξεκινάει το λαϊκό πανηγύρι που ανοίγει με τον χορό του «Ζάμαντα» και χορεύουν όλοι, νέοι και γέροι. Η λαϊκή ψυχή και ο αυθορμητισμός των ανθρώπων συνθέτει έναν ιδιαίτερο ρυθμό και κινητικό μοτίβο που συνοδεύουν τον «Ζάμαντα».
Οι πρωτοστατούντες στον χορό φορούν τις τοπικές γιορτινές φορεσιές τους.
Πάντα οι άντρες μπροστά στον χορό του «Ζάμαντα» με το λευκό γαρίφαλο στο πέτο, πριν σύρουν τον χορό βγάζουν με περηφάνια το «προικάτο» μαντήλι της μάνας και το ανεμίζουν.
Οι γυναίκες φορούν και αυτές την επίσημη φορεσιά τους.
Το μεταξωτό φουστάνι με την κεντητή ποδιά.
Στο κεφάλι φορούν μεταξωτό μαντήλι και στο δεξί αυτί στερεώνουν τη «Φαντακιά», μερικά ανθισμένα αγριολούλουδα, τα οποία φρόντιζαν από νωρίς το πρωί να τα έχουν επιλέξει και ετοιμάσει.
Στη μέση τους έχουν πιασμένο στη ζώνη μεταξωτό μαντήλι και στο στήθος κρεμασμένες χρυσές αλυσίδες σε διπλές και τριπλές σειρές, με τις χρυσές ντούμπλες και τα φλουριά ένδειξη κοινωνικής και οικονομικής καταγωγής.
Όταν τελειώσει ο χορός αναβιώνει το έθιμο της αναπαράστασης του «Ζάμαντα».
Το έθιμο αναφέρεται στην περίοδο παρακμής του Βυζαντίου και της κυριαρχίας των Οθωμανών
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο νιος ήταν γιος μίας χήρας μάνας και προτάχθηκε για να αναμετρηθεί στην προκλητική πρόσκληση του Οθωμανού «αρχινταή» που δρούσε στην περιοχή, ο οποίος ήταν γνωστός ή τον αποκαλούσαν με το όνομα «Ζάμαντα» που σημαίνει στα τουρκικά, κατά μία έννοια, χωροφύλακας.
Τότε, άρχισαν να χτυπιούνται κάτω από τα τρομαγμένα και ανήσυχα βλέμματα όλων και τις σπαρακτικές παρακλήσεις της μάνας.
Όμως, ο αγώνας ήταν άνισος για τον νέο, γιατί με δόλιο τρόπο («κρατούσε ο Ζάντας δεντρί ξεριζωμένο» λέει ο στίχος του τραγουδιού), κατάφερε να τον χτυπήσει θανάσιμα.
Το τι επακολούθησε τότε, μπορούμε να το φανταστούμε.
Στην αρχή πανικός και ξεφωνητά του πλήθους, καθώς έβλεπαν το παλικάρι που ξεψυχούσε πλημμυρισμένο στα αίματα στη σπαρακτική αγκαλιά της μάνας του….
Λευτέρης Αυγενάκης από Σέρρες: Ψηφίστε το καλύτερο για τον τόπο!
Θανάσης Μαλλιαράς: O πρωτογενής τομέας θα πρέπει να στηριχθεί με κάθε τρόπο!
Τελέσθηκε, την Μεγάλη Κυριακή του Πάσχα η ακολουθία του Εσπερινού της «Αγάπης»
Σερρών Θεολόγος: Η νίκη ανήκει στο Φως στον Κύριό και Σωτήρα του κόσμου Ιησού Χριστό!
Ο Θεόφιλος Λεονταρίδης στους Αγίους Τόπους για την τελετή αφής και τη μεταφορά του Αγίου Φωτός
