Αναλυτικά παρουσιάζεται η ομιλία του βουλευτή της Ελληνικής Λύσης Κώστα Μπούμπα στην επιτροπή Υδάτινων Πόρων.
Η ενημέρωση του κ. Μπούμπα αφορά:
α) τη Νομοθετική Δέσμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης “Fit for 55” με έμφαση στη βιώσιμη Ναυτιλία και
β) για το νέο θεσμικό πλαίσιο για την Ηλεκτροκίνηση Πλοίων. Μελέτη περιπτώσεων: «Επίδειξη καινοτομίας σκαφών με ηλιακή ενέργεια».
Μιλάμε για το μέλλον της βιώσιμης ναυτιλίας, η οποία βέβαια πρέπει να συνδυάζεται και με τα λεγόμενα «έξυπνα λιμάνια», για τα οποία μιλήσαμε σε μία Επιτροπή. Διότι είναι αλληλένδετα αυτά.
Δεν μπορούμε να κάνουμε βιώσιμη ναυτιλία με πλοία με βιολογικά καύσιμα και να μην έχουμε τα απαιτούμενα «έξυπνα λιμάνια».
Αυτό σημαίνει έξυπνες μεταφορές, έξυπνα κοντέινερς και ούτω καθεξής.
Οι μελέτες που έχουν γίνει, και αυτό που διαβάζω με αφορμή το σημερινό θέμα, είναι αυτό που λένε οι εφοπλιστές ότι το κόστος ανέρχεται περίπου σε 5 δισεκατομμύρια δολάρια για να πάμε σε βιολογικά καύσιμα. Και το θέμα είναι ποιος πληρώνει τα σπασμένα. Διότι το κόστος θα είναι βαρύ για τους εφοπλιστές. Δεν ξέρω αν γνωρίζουν να μας πουν οι καλεσμένοι τι γίνεται με το θέμα με τιςπλυντηρίδες(Scrubbers)στα πλοία, οι οποίες λειτουργούν ως φίλτρα.
Είναι τα λεγόμενα Scrubbers, το κόστος κατασκευής των οποίωνδεν είναι μικρό. Ανέρχεται σε μερικά εκατομμύρια δολάρια – από 2-4 εκ., αν δεν κάνω λάθος. Όμως, τα βγάζει τα λεφτά του, για να το πω έτσι. Ο εφοπλιστής κ. Παππάς, στο μεγαλύτερο μέρος του στόλου του, έχει αυτά ταScrubbers, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν θετικά στο να φιλτράρουν, να καθαρίζουν τα καύσιμα.
Τώρα, σε ότι αφορά στη μόλυνση, διαβάζουμε ότι, για παράδειγμα, ένα πλοίο χωρητικότητας 8.000 εμπορευματοκιβωτίων ρυπαίνει κατά 12,5 γραμμάρια διοξειδίου του άνθρακα ανά τονοχιλιόμετρο. Φανταστείτε ότι μία νταλίκα, που είναι μικρότερη σε μέγεθος, εκπέμπει διαρροές σε ότι αφορά το διοξείδιο του άνθρακα περίπου στα 80 γραμμάρια και ένα αεροπλάνο στα 435 γραμμάρια. Αυτό,όμως, δεν μας εφησυχάζει.
Διότι, αν δούμε τις μηχανές που έχουν τα μεγάλα πλοία μπορεί να είναι ίσα με 4 ορόφους πολυκατοικίας και να ρυπαίνει μέχρι και 64.000 αυτοκίνητα. Λόγω του μεγέθους της μηχανής. Μπορεί στο τονοχιλιόμετρο να είναι μικρή η εκπομπή του διοξειδίου του άνθρακα, αλλά ο όγκος της μηχανής είναι αυτός που μας προβληματίζει.
Διαβάζω κάποιες μελέτες από τον Διεθνή Λιμενικό Οργανισμό, αλλά και κάποιες αντιδράσεις από κάποιες οργανώσεις, όπως είναι η TransportEnvironment, η οποία λέει ότι η κατηγοριοποίηση των πλοίων, ανάλογα με το πόσο ρυπαίνουν, δεν θα δώσει τα κίνητρα για αντικατάσταση καυσίμων. Τι λέει η TransportEnvironment;
Για παράδειγμα, ένα πλοίο αν έχει μειωμένη την μόλυνση κατά 10% σε σχέση με την παγκόσμια ναυτιλία κατηγοριοποιείται τουλάχιστον για τα πλοία της Ευρωπαϊκής Ένωσης λέει αυτή η Μη Κυβερνητική Ναυτιλιακή Οργάνωση. Δεν θα πάμε σε αλλαγή μηχανών, γιατί θα «βολεύονται»-εντός εισαγωγικών- κάποιοι πλοιοκτήτες.
Το θέμα είναι,όμως, να δημιουργήσουμε καύσιμα φιλικά προς το περιβάλλον, ενώ ακόμα είμαστε σε μία έρευνα. Δηλαδή, θα είναι αμμωνία; Θα είναι υδρογόνο; Ή, θα είναι η μεθανόλη, η οποία δοκιμάζεται με μεγάλη επιτυχία, διότι είναι βιοδιασπώμενη και συνδράμει στο να έχουμε καύσιμα βιολογικά;
Εγείρονται και κάποια άλλα ερωτηματικά. Ο συνάδελφος κ, Φάμελλος είπε για το θέμα της ηλεκτροφόρτωσης. Ποιος θα είναι ανάδοχος; Πώς θα είναι αυτοί οι σταθμοί ηλεκτροφόρτωσης; Η προσπάθεια που έχει γίνει στην Κυλλήνη είναι αξιέπαινη. Το θέμα είναι,όμως, να ακολουθηθεί ένα σχέδιο σημαντικό, διότι πρέπει να πάει και στο μεγαλύτερο λιμάνι της Ελλάδος, στον Πειραιά. ΟΠειραιάς, στο θέμα αυτό -αν δεν κάνω λάθος- συνεργάζεται με το λιμάνι στη Βαλένθια και στην Κύπρο. Για να δουν τι θα γίνει με την ηλεκτροκίνηση. Αυτό είναι καλό. Συνεργασία.
Εάν, όμως, μιλάμε για βιώσιμη ναυτιλία, θα πρέπει να δούμε τι γίνεται και με το επάγγελμα του ναυτικού. Ξέρετε, όλα αυτά δένουν με ανθρώπους. Και στη ναυτιλία είναι η αξιοποίηση των ανθρώπινων πόρων. Παράδειγμα προς μίμηση είναι η Κύπρος, η οποία λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, λόγω της υγειονομικής κρίσης,αναγνώρισε το επάγγελμα του ναυτικού ως επάγγελμα ζωτικής σημασίας και μπορούν να αναπληρώνονται εύκολα τα πληρώματα και να δίνει εχέγγυα και διευκολύνσεις στο πλήρωμα του ναυτικού. Ναυτικός ικανοποιημένος σημαίνει υγιής ναυτιλία. Ναυτικός, ο οποίος δεν αμείβεται σωστά ή οι συνθήκες διαβίωσης, οι συνθήκες προστασίας εν πλω δεν είναι οι ενδεδειγμένες σημαίνει ναυτιλία που χρήζει θεραπείας. Αυτό πρέπει να το δούμε.
Το άλλο ζήτημα είναι η διάλυση των παραδοσιακών πλοίων, που είναι μια πολύ μεγάλη μόλυνση. Να σας θυμίσω τι κάνει η Τουρκία, στον κόλπο του Αλή Αγά. Το έχει καταγγείλει το κόμμα μου και εγώ προσωπικά και πρέπει να συζητηθεί αυτό, όπως λέει και ο καθηγητής τουΠολυτεχνείουΚρήτης κύριος Καμελίδης. Εκεί, η Τουρκία έχει αναλάβει τη διάλυση των πλοίων σε παγκόσμιο επίπεδο.Έχει διαλύσει το 2% του παγκόσμιου στόλου. Δεν είναι μικρό το ποσοστό. Το 10% της παραγωγής scrapχάλυβα στην Τουρκία προέρχεται από τον κόλπο του Αλή Αγά. Τι γίνεται, όμως;Παραβιάζεται η Συνθήκη της Βασιλείας, λένε οι καθηγητές πανεπιστημίου. Αυτό σημαίνει μεγάλη μόλυνση, διότι και στα αυτοκίνητα,που έχουν μεν μικρότερο όγκο, θα πρέπει να πάνε σε διάλυση.Όμως, η διάλυση θα είναι πάρα πολύ δύσκολη, λόγω του μετάλλου και των υλικών που χρησιμοποιούνται από τα πλοία. Είναι ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που θα προκύψει.
Βέβαια, ο χρονικός ορίζοντας εδώ, δεν είναι το 2030, όπως συζητούσαμε για τα αυτοκίνητα. Είναι το 2050, με απώτερο σκοπό να μειωθεί η θερμοκρασία του πλανήτη κατά 1,5 βαθμό Κελσίου μέχρι το 2100.
Άρα, πρέπει να δούμε με τι υλικό θα κατασκευάζονται τα νέα ηλεκτροκίνητα πλοία και με τι καύσιμο. Θα είναι μεθανόλη, υδρογόνο, αμμωνία;Γιατί δεν μπορεί να είναι μόνο με ηλεκτρικό ρεύμα, τουλάχιστον επί του παρόντος.
Δεύτερον. Εκτός από το υλικό, τι θα κάνουμε με τα παλιά πλοία, τα οποία δεν είναι αμελητέα ποσότητα. Είμαστε η μεγαλύτερη παγκόσμια δύναμη. Που θα διαλυθούν αυτά; Πού θα τα ταφούν αυτά;Πώς θα τεμαχιστούν αυτά; Εδώ έχουμε πρόβλημα με τα φωτοβολταϊκά και τις ανεμογεννήτριες. Εν πάση περιπτώσει, δηλαδή, με μικρότερες μηχανές Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που είναι και πιο φιλικές. Φανταστείτε τώρα με πλοία, τι μπορεί να γίνει. Εδώ μιλάμε για τάνκερ, για δεξαμενόπλοια, μιλάμε για μεγάλο όγκο.
Το ζητούμενο είναι, λοιπόν, αν θα μπορέσουν αυτές οι λεγόμενες πλυντηρίδες, τα Scrubbers, που έχουν βάλει αρκετοί εφοπλιστές, να φέρουν κάποια αποτελέσματα.
Διότι, είναι μια πιο γρήγορη λύση μέχρι να πάμε μεταβατικά στην ολοκληρωμένη αλλαγή του στόλου, σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά σε βάθος χρόνου με τα ηλεκτροκίνητα. Δηλαδή, θέλω να πω αυτό, που λέγαμε κάποτε με τη συνθήκη του Κιότο, να βάλουμε κάποια φίλτρα στις βιομηχανίες. Δεν το κάναμε. Θα είχαμε γλιτώσει πάρα πολλά πράγματα, σε ότι αφορά στην πράσινη και κυκλική οικονομία για το περιβάλλον.
Εάν βάλουμε τις λεγόμενες πλυντηρίδες, τα Scrubbers, θα γλιτώσουμε, μελλοντικά, πολλές επιπτώσεις για το περιβάλλον; Να πάμε σε πιο ομαλή και σταδιακή αντικατάσταση των πλοίων με ηλεκτροκίνηση, αφού μελετήσουμε και ποιο καύσιμο είναι αυτό που συνάδει και είναι πιο πολύ φιλικό και αποδοτικό με το περιβάλλον;Είναι ερωτήματα που προκύπτουν.
Σε συνδυασμό, μάλιστα, με κάποια «έξυπνα λιμάνια», για να δένουν μεταφορές, σε όλο το μήκος και με τους σταθμούς ανεφοδιασμού, που πρέπει να είναι γρήγοροι και αποδοτικοί, αλλά και με τη μεταφορά σε ότι αφορά στην φορτοεκφόρτωση των εμπορευματοκιβωτίων.
Σχετικά με αυτό που αναφέρατε,κύριε συνάδελφε, για τον Αργοσαρωνικό, υπάρχουν πολλά πορθμεία που θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε πρώτη φάση.Τουλάχιστον έχουμε αυτό το πλεονέκτημα ως νησιωτική Ελλάδα να το κάνουμε σε κάποιες κοντινές αποστάσεις.
Αυτό, λοιπόν, το έχουν επιχειρήσει οι Νορβηγοί, οι οποίοι στα φιόρδ έχουν πάει σε ηλεκτροκίνητα πλοία, έχουν δεχθεί παραγγελίες, έχουν πέσει οι παραγγελίες λόγω της μεγάλης πτώσης του πετρελαίου τον τελευταίο χρόνο, αλλά ήδη το εγχείρημα αυτό γίνεται παραδοσιακά από τη Νορβηγία.
Ακόμη,όμως, η Μεσόγειος υστερεί στους διεθνείς κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος στη θάλασσα, κάτι που έχουν κάνει στη θάλασσα της Μάγχης και στη Βόρεια Θάλασσα.Δεν έχει γίνει ακόμη αυτό το αυστηρό πλαίσιο όπως στις θάλασσες της γηραιάς προς τον βορά.
Είναι ζητήματα που εγείρονται απέναντι στο μέλλον της ανθρωπότητας σε ό,τι αφορά στις μεταφορές εν πλω, που είναι και ο μεγαλύτερος όγκος μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, εμπορευμάτων, αλλά και των επιβατικών πλοίων που έχουμε σε παγκόσμιο επίπεδο.
